ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 2006

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΑ’
ΣΥΝΟΔΟΣ Β’
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ Ρ Ε’

Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 2006

ΘΕΜΑΤΑ
Α. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1. Επικύρωση Πρακτικών, σελ.
2. ‘Αδεια απουσίας του Βουλευτή κ. Α. Μουσιώνη, σελ.
3. Ανακοινώνεται ότι τη συνεδρίαση παρακολουθούν μαθητές από το Ζαγκρενχάουζεν της Γερμανίας, σελ.

Β. ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
1. Κατάθεση αναφορών, σελ.
2. Απαντήσεις Υπουργών σε ερωτήσεις Βουλευτών, σελ.
3. Ανακοίνωση του δελτίου αναφορών και ερωτήσεων της Πέμπτης 28 Σεπτεμβρίου 2006, σελ.

Γ. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
Συζήτηση επί της αρχής του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης: «Για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας», σελ.

ΟΜΙΛΗΤΕΣ
Επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης:
ΓΚΕΡΕΚΟΥ Α., σελ.
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ Ι., σελ.
ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Κ., σελ.
ΚΑΡΑΟΓΛΟΥ Θ., σελ.
ΚΑΡΥΔΗ Χ., σελ.
ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ Χ., σελ.
ΚΟΛΛΙΑ-ΤΣΑΡΟΥΧΑ Μ., σελ.
ΚΟΣΜΙΔΗΣ Σ., σελ.
ΚΟΥΒΕΛΗΣ Φ., σελ.
ΚΟΥΝΤΟΥΡΑ Ε., σελ.
ΜΠΕΡΝΙΔΑΚΗ-ΑΛΝΤΟΥΣ Ε., σελ.
ΜΠΟΥΓΑΣ Ι., σελ.
ΝΙΚΟΛΑΙΔΟΥ Β., σελ.
ΞΗΡΟΤΥΡΗ-ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΑΡΗ Α., σελ.
ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ Α., σελ.
ΠΕΡΛΕΠΕ-ΣΗΦΟΥΝΑΚΗ Α., σελ.
ΤΑΣΟΥΛΑΣ Κ., σελ.
ΤΣΑΚΡΗ Θ., σελ.
ΧΡΥΣΗΣ Β., σελ.


ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ
ΙΑ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΣΥΝΟΔΟΣ Β΄
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ Ρ Ε΄
Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 2006
Αθήνα, σήμερα στις 27 Σεπτεμβρίου 2006, ημέρα Τετάρτη και ώρα 10.48΄ συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου η Βουλή σε ολομέλεια για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Β΄ Αντιπροέδρου αυτής κ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΟΥΡΛΑ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αρχίζει η συνεδρίαση.
Παρακαλείται η κυρία Γραμματέας να ανακοινώσει τις αναφορές προς το Σώμα.
(Ανακοινώνονται προς το Σώμα από την κ. Αγγελική Γκερέκου, Βουλευτή Κέρκυρας, τα ακόλουθα:
Α. ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΑΝΑΦOΡΩΝ
1) Η Βουλευτής Κέρκυρας κ. ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΓΚΕΡΕΚΟΥ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο κ. Μαρίνος Σαμοΐλης διαμαρτύρεται για την ανέγερση οικοδομής, η οποία θέτει σε κίνδυνο το ιστορικό μνημείο των Ενετικών Τειχών της Κέρκυρας.
2) Ο Βουλευτής Β΄ Αθηνών κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΝΩΜΕΡΙΤΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων-Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη ζητεί τη λήψη μέτρων για την πρόληψη και μείωση των ακρωτηριασμών λόγω διαβήτη.
3) Η Βουλευτής Χίου κ. ΕΛΠΙΔΑ ΤΣΟΥΡΗ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Πάρεδρος του Δ.Δ. Βέσσας του Δήμου Μαστιχοχωρίων Χίου ζητεί την αποκατάσταση των επικίνδυνων κτηρίων του παραδοσιακού οικισμού Βέσσας.
4) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧAΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η κ. Καπανταϊδάκη Κλεάνθη ζητεί την ικανοποίηση συνταξιοδοτικού της αιτήματος.
5) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο κ. Ριτζάκης Εμμανουήλ ζητεί την ικανοποίηση συνταξιοδοτικού του αιτήματος.
6) Ο Βουλευτής Αιτωλ/νίας κ. ΧΡΙΣΤΟΣ ΒΕΡΕΛΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Εμποροβιομηχανικός Σύλλογος Ι.Π. Μεσολογγίου ζητεί την επαναλειτουργία της Υπηρεσίας Ο.Δ.Δ.Υ. στην πόλη του Μεσολογγίου.
7) Ο Βουλευτής Ρεθύμνης κ. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΟΘΩΝΑΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η Ομοσπονδία Επαγγελματιών Ενοικιαστών Περιπτέρων και Καπνοπωλών Ελλάδος ζητεί την ένταξη των ενοικιαστών περιπτέρων στους δικαιούχους απόκτησης δικαιώματος άδειας περιπτέρου.
8) Ο Βουλευτής Αχαΐας κ. ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΒΕΡΡΑΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία το Σωματείο Ιδιοκτητών Αυτοκινήτων ΤΑΞΙ Πατρών και Περιχώρων ζητεί να μη μεταφερθούν οι άδειες εδρών Ε.Δ.Χ. στους καποδιστριακούς δήμους.
9) Ο Βουλευτής Λακωνίας κ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Δήμος Βοιών Λακωνίας ζητεί την αποζημίωση των τοματοπαραγωγών της περιοχής, που οι καλλιέργειές τους επλήγησαν από τον ιό των φύλλων της τομάτας.
10) Ο Βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης κ. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ και ο Γ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής Β΄ Πειραιώς κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΡΑΓΑΚΗΣ κατέθεσαν αναφορά, με την οποία ο σύλλογος γονέων παιδιών με δυσλεξία και μαθησιακά προβλήματα ζητεί την τοποθέτηση σχολικών ψυχολόγων στα σχολεία.
11) Ο Βουλευτής Σερρών κ. ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΜΟΥΣΙΩΝΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η Ομοσπονδία Συλλόγων Αμβυκούχων Αμπελοκαλλιεργητών Ελλάδας ζητεί την προστασία της παραγωγής του τσίπουρου.
12) Ο Βουλευτής Φθιώτιδας κ. ΗΛΙΑΣ ΚΑΛΛΙΩΡΑΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η Ομάδα Παραγωγών Ακατέργαστου Καπνού της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Αταλάντης ζητεί την επαναβαθμολόγηση των καπνών.
13) Ο Βουλευτής Φθιώτιδας κ. ΗΛΙΑΣ ΚΑΛΛΙΩΡΑΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Συνεταιρισμός Ακτινιδιοπαραγωγών Δ.Δ. Καστρίου Φθιώτιδας ζητεί να δοθεί στα μέλη του δικαίωμα εκπρόθεσμης υποβολής αιτήσεων για κατ’ εξαίρεση ασφαλιστική κάλυψη.
14) Ο Βουλευτής Φθιώτιδας κ. ΗΛΙΑΣ ΚΑΛΛΙΩΡΑΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Δήμαρχος Σπερχειάδας Φθιώτιδας ζητεί τη στελέχωση με δασοφύλακες των δασικών υπηρεσιών της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.
15) Ο Βουλευτής Β΄ Αθηνών κ. ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Σύλλογος Διπλωματούχων Μηχανικών Δ.Ε.Η. ζητεί την εφαρμογή του «πόθεν έσχες» στα συνδικαλιστικά στελέχη της Δ.Ε.Η..
16) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία τα Σωματεία Εργαζομένων Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων ζητούν την υποστήριξη των εταιρειών της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας.
17) Ο Ε΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής Αχαΐας κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΣΙΩΝΗΣ και ο Βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ κατέθεσαν αναφορά, με την οποία οι Επιτροπές Εκπαιδευτικών Αρκαδίας και Μεσσηνίας του Π.Α.ΜΕ. διαμαρτύρονται για τις αποσπάσεις εκπαιδευτικών ειδικών σχολείων.
18) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία οι καθηγητές της Νοσηλευτικής του Τ.Ε.Ε. Κρήτης ζητούν να παραμείνει η ειδικότητα των βοηθών νοσηλευτών στα ΕΠΑ.Λ..
19) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία το Επιμελητήριο Ηρακλείου ζητεί την εξασφάλιση της επάρκειας της ηλεκτρικής ενέργειας στην Περιφέρεια της Κρήτης.
20) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων Ειδικού Γυμνασίου–Λυκείου Αθηνών ζητεί την αντικατάσταση των παλαιών σχολικών λεωφορείων του ειδικού σχολείου.
21) Οι Βουλευτές Β΄ Αθηνών, Λασιθίου και Β΄ Πειραιώς κύριοι ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΝΩΜΕΡΙΤΗΣ, ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ και ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΩΤΗΣ αντίστοιχα κατέθεσαν αναφορά, με την οποία η κ. Σελβίρα Αβραμίδου ζητεί αλλαγές στο Κληρονομικό Δίκαιο.
Β. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ
1. Στην με αριθμό 11463/6-6-06 ερώτηση του Βουλευτή κ. Νικολάου Σαλαγιάννη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 57674/ΙΗ/30-6-06 έγγραφο από τον Υφυπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην ερώτηση με αριθμό 11463/6-6-06, την οποία κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Νικόλαος- Σαλαγιάννης σχετικά με την πρόσληψη Καθηγητών Φυσικής Αγωγής στα Τμήματα Αθλητικής Διευκόλυνσης, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
Στα Τμήματα Αθλητικής Διευκόλυνσης & στα Ειδικά Τμήματα Αθλητικής Διευκόλυνσης το κάθε άθλημα διδάσκεται από πτυχιούχους Φυσικής Αγωγής διορισμένους ή αδιόριστους, οι οποίοι υπερτερούν στον πίνακα κατάταξης που συντάσσεται στη Δ/νση Β/θμιας Εκπ/σης κάθε Νομού βάσει μορίων, σύμφωνα με την αριθμ. πρωτ. 33225/Γ4/2005 Υ.Α. που αφορά στα «Κριτήρια - Επιλογή Εκπαιδευτικών Φυσικής Αγωγής στα Τ.Α.Δ & Ε.Τ.Α.Δ της χώρας».
Ο σκοπός που επιδιώκεται με τη λειτουργία των παραπάνω Τμημάτων είναι η ενίσχυση του εξωσχολικού αθλητισμού με την απελευθέρωση των ιδιαίτερων κλίσεων των μαθητών, καθώς και την ευρύτερη καλλιέργειά τους με τη βοήθεια συγκεκριμένων εξειδικευμένων προγραμμάτων άθλησης.
Επιπλέον, σύμφωνα και με την ανωτέρω Υπουργική Απόφαση αλλά και με προγενέστερες Υπουργικές Αποφάσεις, που αφορούσαν στην επιλογή των εκπαιδευτικών στα Τ.Α.Δ & Ε.Τ.Α.Δ, οι εκπαιδευτικοί Φυσικής Αγωγής προσλαμβάνονται τα τελευταία 15 έτη με σχέση εργασίας αναπληρωτή, και όχι ωρομισθίου.
Το ωράριο των ανωτέρω καθηγητών Φυσικής Αγωγής καλύπτεται ως ακολούθως:
-12 ώρες για α) προπονητική διαδικασία και β) μετακίνηση των μαθητών - συνοδεία
-09 ώρες για τη συμπλήρωση υπόλοιπου ωραρίου σε σχολεία Α/θμιας Εκπ/σης & Β/θμιας Εκπ/σης και για την ανεύρεση ταλέντων.
Ο Υφυπουργός
Γ. ΚΑΛΟΣ»
2. Στην με αριθμό 12218/27-6-06 ερώτηση του Βουλευτή κ. Μιχάλη Χρυσοχοϊδη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 64920/ΙΗ/11-7-06 έγγραφο από τον Υφυπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην ερώτηση με αριθμό 12218/27-6-06 την οποία κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Μιχ. Χρυσοχοίδης , σχετικά με την ίδρυση δύο νέων Τμημάτων ΤΕΙ στο Παράρτημα του ΤΕΙ Λαμίας στο Καρπενήσι, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
Για την ίδρυση νέου Τμήματος ΤΕΙ απαιτείται καταρχάς, σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο των ΤΕΙ (1404/83), η υποβολή πλήρους και τεκμηριωμένης πρότασης από τις Συνελεύσεις των ίδιων των Ιδρυμάτων.
Η πρόταση πρέπει να περιλαμβάνει στοιχεία όπως:
- Τη γνώση των σημερινών και την πρόβλεψη των μελλοντικών αναγκών της οικονομίας - κοινωνίας σε στελέχη - πτυχιούχους του προτεινόμενου Τμήματος.
-Την εξασφάλιση ζήτησης στην αγορά εργασίας.
- Την εκτίμηση του κόστους λειτουργίας καθώς και τη σχέση του κόστους αυτού με το προσδοκώμενο αποτέλεσμα.
- Τη δυνατότητα εύρυθμης λειτουργίας, με την εξεύρεση των απαραίτητων χώρων λειτουργίας, με την εξασφάλιση της απαιτούμενης χρηματοδότησης και με την εξεύρεση κατάλληλου Εκπαιδευτικού και Διοικητικού προσωπικού κ.λπ.
- Τη δυνατότητα προσφοράς από τις τοπικές κοινωνίες κτηριακών εγκαταστάσεων, διευκολύνσεων στέγασης των φοιτητών κ.λπ.
- Το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών και το γενικό πλαίσιο δραστηριοτήτων και επαγγελματικής απασχόλησης και προοπτικής των πτυχιούχων.
Όλες οι προτάσεις των Ιδρυμάτων εισάγονται για γνωμοδότηση στο αρμόδιο Τμήμα του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, το Συμβούλιο Ανώτατης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, όπως ο νόμος ορίζει, από το οποίο εξετάζονται και συνεκτιμώνται.
Από το ΤΕΙ Λαμίας δεν έχει υποβληθεί πρόταση για ίδρυση Τμημάτων ΤΕΙ στο Παράρτημα του Καρπενησίου. Εφόσον υποβληθεί, θα ακολουθηθεί η παραπάνω διαδικασία.
Όσον αφορά στο Τμήμα που λειτουργεί στο Καρπενήσι, σας γνωρίζουμε ότι πρόσφατα μετονομάστηκε σε Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος, ώστε το γνωστικό του αντικείμενο να είναι περισσότερο ελκυστικό για τους υποψήφιους και οι πτυχιούχοι του να έχουν μεγαλύτερο εύρος επαγγελματικών προοπτικών.
Ο Υφυπουργός
ΣΠ. ΤΑΛΙΑΔΟΥΡΟΣ»
3. Στην με αριθμό 11893/19-6-06 ερώτηση του Βουλευτή κ. Δημητρίου Κωνσταντάρα δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 61998/ΙΗ/6-7-06 έγγραφο από τον Υφυπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην ερώτηση με αριθμό 11893/19-6-06, την οποία κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Δημ. Κωνσταντάρας σχετικά με το διορισμό των εκπαιδευτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
Σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν. 3255/2004 (ΦΕΚ 138, 22.7.2004) από την έναρξη του σχολικού έτους 2005-2006 και εφεξής, οι διορισμοί εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στις κενές οργανικές θέσεις πραγματοποιούνται ως εξής:
αα) Σε ποσοστό 60% από όσους επιτυγχάνουν στο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ και κατά τη σειρά της βαθμολογίας,
ββ) Σε ποσοστό 40% από ενιαίο πίνακα αναπληρωτών, ο οποίος συντάσσεται για κάθε έτος και στον οποίο κατατάσσονται κατά σειρά που εξαρτάται από την πραγματική προϋπηρεσία προσωρινού αναπληρωτή ή ωρομίσθιου εκπαιδευτικού σε δημόσια σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αρμοδιότητας του ΥΠΕΠΘ.
Επίσης, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 6 ανωτέρω νόμου, όσοι από τους αναπληρωτές του ενιαίου πίνακα συμπλήρωσαν κατά τις κείμενες διατάξεις την 30.6.2004 πραγματική προϋπηρεσία αναπληρωτή ή ωρομίσθιου εκπαιδευτικού τουλάχιστον 30μηνών, διορίζονται κατά προτεραιότητα έναντι των εγγεγραμμένων στον πίνακα της περίπτωσης β της παρ. 2α του παρόντος άρθρου, το αργότερο μέχρι και το σχολικό έτος 2007 -2008 με σειρά που εξαρτάται από την προαναφερθείσα συνολική πραγματική προϋπηρεσία την 30.6.2004.
Εξάλλου, σύμφωνα με την παράγραφο 5α του ανωτέρω Νόμου, από την έναρξη του σχ. έτους 2005-2006 η πρόσληψη προσωρινών αναπληρωτών εκπαιδευτικών στα σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης γίνεται από ενιαίο πίνακα που συντάσσεται για κάθε έτος και στον οποίο κατατάσσονται με αίτησή τους, οι υποψήφιοι εκπαιδευτικοί κατά σειρά που εξαρτάται από το σύνολο των μορίων τους ως ακολούθως:
γγ) Σε όσους έλαβαν τη βαθμολογική βάση κατά τον τελευταίο προ της συντάξεως του ως άνω πίνακα διαγωνισμό του ΑΣΕΠ, ένα μόριο για κάθε βαθμολογική μονάδα πάνω από τη βαθμολογική βάση.
δδ) Σε όσους έλαβαν τη βαθμολογική βάση κατά τον αντίστοιχο προτελευταίο διαγωνισμό, μισό μόριο για κάθε βαθμολογική μονάδα πάνω από τη βαθμολογική βάση.
Όσοι υπάγονται σε περισσότερες της μιας από τις ανωτέρω περιπτώσεις, λαμβάνουν αθροιστικά τα μόρια αυτών.
Τέλος, σας γνωρίζουμε ότι προς το παρόν δεν αντιμετωπίζεται το ενδεχόμενο αλλαγής του ποσοστού 60%-40%, ενώ το θέμα των πτυχιούχων που έχουν λάβει το πτυχίο τους πριν από την έναρξη των διαγωνισμών του ΑΣΕΠ, αντιμετωπίζεται επαρκώς μέσω του καταλόγου των αναπληρωτών.
Ο Υφυπουργός
Γ. ΚΑΛΟΣ»
4. Στις με αριθμό 13497 και 13502/21-8-06, 13511/22-8-06 ερωτήσεις των Βουλευτών κ.κ. Εμμανουήλ Στρατάκη, Εμμανουήλ Φραγκιαδουλάκη και Βασίλειου Κεγκέρογλου δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 2478/29-9-06 έγγραφο από τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων η ακόλουθη απάντηση:
«Σε απάντηση των ανωτέρω σχετικών ερωτήσεων και σε ότι αφορά τις αρμοδιότητές μας, σας γνωρίζουμε τα εξής:
1. Το ΥΠΕΧΩΔΕ είναι αρμόδιο αποκλειστικά, για την αποκατάσταση των ζημιών σε κτήρια μετά από θεομηνίες (πλημμύρες, πυρκαγιές, κατολισθήσεις) σύμφωνα με το άρθρο 10 του Ν. 2576/98.
2. Επισημαίνεται ότι τα μέτρα αποκατάστασης για ζημιές από πλημμύρες, κατολισθήσεις και πυρκαγιές λαμβάνονται εφόσον, οι καταστροφές που προκαλούνται έχουν τον χαρακτήρα θεομηνίας και πλήττουν ευρύτερες περιοχές και όχι μεμονωμένες οικοδομές.
3. Η Νομαρχιακή Αυτ/ση Ηρακλείου έστειλε αίτημα προς την Υπηρεσία Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων (ΥΑΣ) του ΥΠΕΧΩΔΕ, στο οποίο αναφέρεται ότι οι σχετικές καταστάσεις καταγραφής και εκτίμησης ζημιών σε κτήρια, θα υποβληθούν μετά την ολοκλήρωσή τους από την αρμόδια επιτροπή που ήδη έχει συγκροτήσει η Νομ/κή Αυτ/ση Ηρακλείου.
4. Το ΥΠΕΧΩΔΕ θα εξετάσει τη δυνατότητα οριοθέτησης του Δ.Δ. Λιγόρτυνου του Δήμου Αστερουσίων του Νομού Ηρακλείου, μετά την υποβολή των σχετικών καταστάσεων καταγραφής ζημιών από την αρμόδια επιτροπή της Νομαρχιακής Αυτ/σης Ηρακλείου.
Ο Υφυπουργός
Θ. ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ»
5. Στην με αριθμό 13576/24-8-06 ερώτηση του Βουλευτή κ. Μιλτιάδη Βέρρα δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 85393/ΙΗ/12-9-06 έγγραφο από τον Υφυπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην ερώτηση με αριθμό 13576/24-8-06, την οποία κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Μιλτιάδης Βέρρας, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
Η κατάργηση Σχολικής Μονάδας πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν.2640/98 « Δευτεροβάθμια Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και άλλες διατάξεις» {Α/206}. Σε ότι αφορά την περιοχή Αχαϊας το ΥΠ.Ε.Π.Θ. δεν έχει προβεί σε καμία κατάργηση Τεχνικού Επαγγελματικού Εκπαιδευτήριου.
Τα Επαγγελματικά Λύκεια και οι Επαγγελματικές Σχολές αποτελούν Ενιαίο σύστημα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης της χώρας μας.
Σχετικά με την κατάργηση τομέων και ειδικοτήτων σας γνωρίζουμε ότι κανένας τομέας και καμία ειδικότητα δεν έχει καταργηθεί. Στο σύνολό τους οι τομείς και οι ειδικότητες θα λειτουργήσουν στα Επαγγελματικά Λύκεια και Επαγγελματικές Σχολές.
Όσον αφορά στο 8α και 10α Τ.Ε.Ε Πάτρας υπάρχει η πρόβλεψη την επόμενη σχολική χρονιά, 2007-08, να μετατραπούν σε Επαγγελματικές Σχολές , επομένως δεν τίθεται ζήτημα μελλοντικής κατάργησής τους.
Οι τομείς και οι ειδικότητες που υπάρχουν στα Τ.Ε.Ε. θα συνεχίζουν να λειτουργούν στο σύνολο τους στα Επαγγελματικά Λύκεια και στις Επαγγελματικές Σχολές.
Ο Υφυπουργός
Γ. ΚΑΛΟΣ»
6. Στην με αριθμό 13142/24.7.06 ερώτηση των Βουλευτών κυρίων Βασιλείου Οικονόμου, Αθανασίου Μωραΐτη, Μιχάλη Καρχιμάκη και Γεωργίου Ντόλιου δόθηκε με το υπ’ αριθμ. Φ900α/5179/8724 έγγραφο από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας η ακόλουθη απάντηση:
«Σε απάντηση της υπ’ αριθμ. 13142/24.7.06 ερώτησης, που κατέθεσαν οι Βουλευτές κ.κ. Βασίλης Οικονόμου, Θανάσης Μωραΐτης, Μιχάλης Καρχιμάκης και Γεώργιος Ντόλιος, σχετικά με την εκπαίδευση Στελεχών του Στρατού Ξηράς, σας γνωρίζουμε ότι:
Το 2005, το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο, κάνοντας χρήση της δυνατότητας που του δίνει το άρθρο 15 του ΝΔ 445/74, αποφάσισε η εκπαίδευση των ΕΜΘ να λαμβάνει χώρα με μέριμνα των Μειζόνων Σχηματισμών σε σχολεία της περιοχής ευθύνης τους αντί στις Σχολές Εφαρμογής Όπλων-Σωμάτων. Με τον τρόπο αυτό οι εκπαιδευόμενοι δεν είναι πλέον υποχρεωμένοι να αποχωρίζονται τις οικογένειές τους για έναν μήνα, όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
Η επιλογή των ΕΜΘ που θα εκπαιδευτούν γίνεται από τις Διευθύνσεις Όπλων-Σωμάτων/ΓΕΣ και κοινοποιείται στους Μείζονες Σχηματισμούς. Είναι διαρκείας τεσσάρων (4) εβδομάδων, όπως ορίζει το Αναλυτικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης (ΑΝΑΠΕΚ) και αφορά τους ΕΜΘ όλων των Όπλων και Σωμάτων. Η συγκεκριμένη εκπαίδευση δεν αφορά στην ειδικότητα ή στην εξειδίκευση των ΕΜΘ σε ένα συγκεκριμένο οπλικό σύστημα αλλά στην απόκτηση γενικών στρατιωτικών γνώσεων. Έχει διαπιστωθεί μέσα από τη διαδικασία των επιθεωρήσεων ότι μεγάλος αριθμός ΕΜΘ υστερεί σε αυτό το σημείο. Για την εξοικείωση των ΕΜΘ με τα οπλικά συστήματα νέας τεχνολογίας λειτουργούν άλλα σχολεία.
Η εκπαίδευση των ΕΜΘ περιλαμβάνει ασκήσεις ακριβείας, οι οποίες εκτελούνται στους χώρους εκπαιδεύσεως του Συντάγματος, τις πρώτες πρωινές ώρες, υπό κανονικές πάντοτε καιρικές συνθήκες. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται με τους κληρωτούς οπλίτες, χωρίς να έχει προκύψει κάποιο πρόβλημα.
Όσον αφορά στη συμπεριφορά των εκπαιδευτών προς τους ΕΜΘ στη διάρκεια της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής άσκησης, στην οποίαν αναφέρεσθε, αυτή υπήρξε η προβλεπόμενη από τη Στρατιωτική Αγωγή και Δεοντολογία. Δεν αναφέρθηκε κάποιο περιστατικό απαξιωτικής ή προσβλητικής συμπεριφοράς εκπαιδευτού.
Η στέγαση των ΕΜΘ σε θαλάμους του Στρατοπέδου δεν είναι υποχρεωτική. Γίνεται σε εθελοντική βάση, για τη διευκόλυνσή τους και μόνο και χωρίς καμία απολύτως οικονομική επιβάρυνση. Σας κάνουμε γνωστό ότι οι θάλαμοι του Στρατοπέδου όπου έλαβε χώρα η συγκεκριμένη άσκηση, στην οποίαν αναφέρεσθε, είχαν ανακαινισθεί πρόσφατα και ήταν σε άριστη κατάσταση.
Στις 22 Ιουνίου 2006, κατά την εκτέλεση της, προβλεπόμενης από το πρόγραμμα, διέλευσης στίβου μάχης, έλαβε χώρα τραυματισμός εκπαιδευόμενου ΕΜΘ της ΣΠΒ. Η διάγνωση ήταν «συνδεσμική κάκωση αριστερού γόνατος.» Στον τραυματία παρασχέθηκαν άμεσα οι πρώτες βοήθειες στο ιατρείο του Στρατοπέδου. Στη συνέχεια διεκομίσθη στο 411 ΓΣΝ και από εκεί στο ΓΠΝ Τριπόλεως. Την επομένη, με μέριμνα του 11 ου ΣΠ, διεκομίσθη στο 401 ΓΣΝΑ και, στις 27 Ιουνίου 2006, εισήχθη στην Ορθοπεδική Κλινική. Το συμβάν αναφέρθηκε ιεραρχικά, όπως ορίζει η ΠαΔ 9-8/ΓΕΣ/1ο/ΕΓ. Στη διάρκεια των ιατρικών εξετάσεων διαπιστώθηκε ότι ο τραυματίας είχε ιστορικό προηγούμενου τραυματισμού στο ίδιο σημείο (είχε μάλιστα υποβληθεί σε χειρουργική θεραπεία), γεγονός που δεν ανέφερε, ως όφειλε, πριν τη διέλευση του στίβου μάχης.
Τα σχετικά έγγραφα τα οποία αιτείσθε αποτελούν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα σύμφωνα με το άρθρο 2β του Ν. 2472/1997. Ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατόν να σας κοινοποιηθούν.
Στη διάρκεια της εκπαίδευσης οι θάλαμοι στέγασης των ΕΜΘ μένουν κλειδωμένοι. Τον υπόλοιπο χρόνο, τη φύλαξη του οπλισμού και των προσωπικών τους αντικειμένων αναλαμβάνουν οι ΕΜΘ. Αντιλαμβάνεσθε ότι η ανάθεση της φύλαξης σε κληρωτούς οπλίτες θα ήταν αντίθετη στη στρατιωτική δεοντολογία. Στο συγκεκριμένο στρατόπεδο, εξάλλου, οι κληρωτοί οπλίτες ήταν λίγοι και επιβαρημένοι ήδη σημαντικά με τις τακτικές υπηρεσίες τους.
Η εκπαίδευση αποβλέπει στη ενίσχυση του επαγγελματισμού των ΕΜΘ. Δεν είναι δυνατόν ένα στέλεχος που δεν κατέχει βασικά στρατιωτικά θέματα να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις σημερινές απαιτήσεις του Στρατού Ξηράς.
Τέλος, θεωρούμε ότι οι ΕΜΘ θα πρέπει να αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για τους ΕΠΟΠ και τους κληρωτούς οπλίτες γεγονός το οποίο, κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα, μέσω της παρεχόμενης εκπαίδευσης έχει ήδη σε μεγάλο βαθμό επιτευχθεί.
Ο Υπουργός
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ-ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ι.ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ»
7. Στην με αριθμό 13031/19.7.06 ερώτηση της Βουλευτού κ. Ασημίνας Ξηροτύρη-Αικατερινάρη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 43707/9.8.06 έγγραφο από τον Υφυπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης η ακόλουθη απάντηση:
«Σε απάντηση της παραπάνω ερώτησης, και σύμφωνα με σχετικό έγγραφο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, σας πληροφορούμε τα εξής:
Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) πραγματοποιήθηκαν τη Δευτέρα 17 -7, την Τρίτη 18 -7 και την Τετάρτη 19 -7, δύο τεχνικές συσκέψεις και μία συντονιστική άτυπη σύσκεψη, ενώ για την αντιμετώπιση του προβλήματος συνεκλήθη και το Συντονιστικό Νομαρχιακό Όργανο (ΣΝΟ).
Ως πρώτα μέτρα επίλυσης του προβλήματος, τα οποία προτάθηκαν από πλευράς της Δ/νσης Υδάτων της ΠΚΜ και ειδικών επιστημόνων για την άμεση αντιμετώπιση της απορρύπανσης της περιοχής από τα διασταλάζοντα λύματα ήταν:
1. Άμεση άντληση των υπαρχόντων λιμναζόντων λυμάτων από όλα τα σημεία.
2. Άμεση απόξεση του επιφανειακού στρώματος εδάφους από περιοχές όπου αυτό είναι εφικτό, όπως οικόπεδα και μικρά κτήματα. Μεταφορά του εδάφους, που ρυπάνθηκε αυτού και απόθεση στη χωματερή των Ταγαράδων. Στη συνέχεια μεταφορά και τοποθέτηση στις πληγείσες περιοχές νέου εδάφους μη ρυπασμένου από άλλη περιοχή.
3. Άμεση διάνοιξη της κοίτης του ρέματος της Αγίας Παρασκευής.
Το μέτρο 2 της απόξεσης επιφανειακού εδάφους από μικρές εκτάσεις υλοποιήθηκε άμεσα.
Επίσης, μετά την υποβολή των αιτημάτων του Συνδέσμου Ο.Τ.Α. Μείζονος Θεσσαλονίκης (Σ.Ο.Τ.Α.Μ.Θ.), εξασφαλίστηκε από το ΥΠ.Ε.Σ.Δ.Δ.Α χρηματοδότηση ύψους 250.000 ευρώ για την κατάσβεση της πυρκαγιάς και 200.000 ευρώ στους Δήμους Θέρμης, Μίκρας και Βασιλικών για αποκατάσταση ζημιών των πολιτών.(αποκατάσταση εδαφών).
Επίσης, μετά από την από 28-7-2006 πρόταση του Υφυπουργού ΕΣ.Δ.Δ.Α και Προέδρου της Κεντρικής Επιτροπής του Προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ», πρόκειται να υπογραφεί άμεσα, απόφαση για την ένταξη στο Πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ», έργου με τίτλο «Έργα αποκατάστασης χώρου κατολίσθησης απορριμμάτων Χ.Υ.Τ.Α. Ταγαράδων» (Υποπρόγραμμα 2: «Τοπική ανάπτυξη και Προστασία Περιβάλλοντος», Μέτρο 2.13: «Οριζόντιες δράσεις -διαχείριση απορριμμάτων») με προϋπολογισμό 3.000.000 ευρώ , πίστωση έτους 2006 2.000.000 ευρώ και φορέα υλοποίησης το Σύνδεσμo Ο.Τ.Α. Μείζονος Θεσσαλονίκης(Σ.Ο.Τ.Α.Μ.Θ.).
Με το έργο αυτό, όπως μας πληροφόρησε ο Σ.Ο.Τ.Α.Μ.Θ., θα ενισχυθούν άμεσα τα πρανή και θα επεκταθεί το δίκτυο συλλογής βιοαερίου και στραγγισμάτων προς αποτροπή μελλοντικής διολίσθησης ή και πυρκαγιάς. Το πρόβλημα των στραγγισμάτων θα επιλυθεί οριστικά με την κατασκευή εργοστασίου επεξεργασίας τους σε 4ο βαθμό. Οι διαδικασίες του διαγωνισμού έχουν ολοκληρωθεί και αν δεν υπάρξει καθυστέρηση στο Ελεγκτικό Συνέδριο, προβλέπεται έναρξη κατασκευής του τον Σεπτέμβριο. Επίσης, εδώ και πέντε μήνες, προχωρεί με γρήγορους ρυθμούς το ενταγμένο στο Ταμείο Συνοχής έργο της ανάπλασης έκτασης 190 στρεμμάτων το οποίο περιλαμβάνει συλλογή του βιοαερίου και μεταφορά του στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 5 MW, που είναι ήδη έτοιμο.
Για τα θέματα ασφάλειας τροφίμων καθώς και αποζημιώσεων φυτικής και ζωικής παραγωγής, αρμόδιο να σας απαντήσει είναι το συνερωτώμενο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Ο Υφυπουργός
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΑΚΟΣ»
8. Στην με αριθμό 13260/26.7.06 ερώτηση των Βουλευτών κυρίων Εμμανουήλ Φραγκιαδουλάκη, Δημητρίου Ανδρουλάκη, Αγγελικής Γκερέκου, Λεωνίδα Γρηγοράκου, Ιωάννου Δημαρά, Βασιλείου Κεγκέρογλου, Μιχάλη Καρχιμάκη, Σταύρου Μπένου, Στυλιανού Ματζαπετάκη, Κων/νου Ρόβλια, Ευαγγελίας Σχοιναράκη-Ηλιάκη και Αναστασίου Χωρέμη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. ΤΚΕ/Φ2/18084/10.8.06 έγγραφο από τον Υφυπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης η ακόλουθη απάντηση:
«Σε απάντηση της ερώτησης με αριθμ. πρωτ. 13260/26-7-06 που κατέθεσαν στη Βουλή οι βουλευτές κ.κ. Μ. Φραγκιαδουλάκης, Μ. Ανδρουλάκης, Α. Γκερέκου, Λ. Γρηγοράκος, Γ. Δημαράς, Β. Κεγκέρογλου, Μ. Καρχιμάκης, Σ. Μπένος, Σ. Ματζαπετάκης, Κ. Ρόβλιας, Ε. Σχοιναράκη-Ηλιάκη και Α. Χωρέμης, σχετικά με την υπηρεσιακή εξέλιξη των δημοσίων υπαλλήλων που έχουν αποσπασθεί σε γραφεία Βουλευτών, σας πληροφορούμε τα εξής:
Το σύστημα βαθμολογικής εξέλιξης και προαγωγών των δημοσίων υπαλλήλων ρυθμίζεται από τις διατάξεις του ν. 3260/2004 σε συνδυασμό με τις διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα (ν.2683/1999).
Οι υπάλληλοι που πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου για την επιλογή τους ως προϊσταμένων οργανικών μονάδων, συμπεριλαμβάνονται στις κρίσεις για επιλογή στην υπηρεσία στην οποία ανήκουν οργανικά, ανεξαρτήτως εάν αυτοί υπηρετούν στην οργανική τους θέση ή είναι αποσπασμένοι σε κάποια άλλη υπηρεσία, συμπεριλαμβανομένων και των γραφείων των Βουλευτών. Οι αποσπασμένοι υπάλληλοι δηλαδή, που πληρούν τις προϋποθέσεις επιλογής συμπεριλαμβάνονται στις κρίσεις χωρίς να χρειάζεται προηγουμένως να διακοπεί η θητεία τους προκειμένου αυτοί να είναι υποψήφιοι. Σε περίπτωση δε που επιλεγούν ως προϊστάμενοι οργανικών μονάδων, επέρχεται αυτοδίκαιη παύση της απόσπασής τους από την τοποθέτησή τους ως προϊσταμένων (άρθρο 68 παρ. 6 του Υ.Κ.), εφόσον οι διατάξεις με τις οποίες αποσπάσθηκαν ή μετακινήθηκαν δεν ρυθμίζουν διαφορετικά το εν λόγω θέμα.
Σε κάθε περίπτωση ο αποσπασμένοι υπάλληλοι θα πρέπει να ενημερώνονται από την υπηρεσία σας για το ενδεχόμενο της επιλογής τους ως προϊσταμένων οργανικών μονάδων ενόψει και της πρόβλεψης της παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 3260/2004 που τους δίνει τη δυνατότητα να υποβάλλουν έγγραφη δήλωση ότι δεν επιθυμούν να κριθούν, ώστε να αποφευχθεί στην περίπτωση επιλογής τους και παραίτησής τους (άρθρο 8 παρ. 11 του v. 3260/2004) η στέρηση του δικαιώματος επιλογής του ως προϊσταμένου οργανικής μονάδας για μια τριετία.
Επισημαίνεται ότι η ανωτέρω διάταξη της παρ. 11 του άρθρου 8 του ν.3260/2004, σύμφωνα με την οποία δίνεται η δυνατότητα σε προϊστάμενο με αίτησή του να απαλλαγεί από τα καθήκοντά του, ύστερα από απόφαση του υπηρεσιακού συμβουλίου το οποίο συνεκτιμά για το λόγο αυτό τις υπηρεσιακές ανάγκες, αποτελεί δικαίωμα του υπαλλήλου και δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως «τιμωρία» λόγω του γεγονότος ότι η παραίτησή του αυτή συνοδεύεται από τη στέρηση του δικαιώματος επιλογής του ως προϊσταμένου οργανικής μονάδας για μία τριετία.
Οι ανωτέρω διατάξεις ισχύουν για όλους τους υπαλλήλους, αποσπασμένους ή μη και ως εκ τούτου η σύγχυση και η ανησυχία που δημιουργείται στους αποσπασμένους δημοσίους υπαλλήλους στα γραφεία των Βουλευτών όσον αφορά την απρόσκοπτη εξέλιξή τους στην υπηρεσία στην οποία υπάγονται οργανικά, είναι, κατά την άποψή μας, αβάσιμη.
Σημειώνουμε όμως ότι είναι απορίας άξιο γιατί ειδικώς τώρα δημιουργείται "σύγχυση και ανησυχία " αφού η διάταξη της παρ.11 του άρθρου 8 του ν. 3260/2004 είναι όμοια με εκείνη της παρ. 11 του άρθρου 36 του ν.2190/1994 όπως ίσχυσε τότε. Αντίστοιχη ρύθμιση υπάρχει επίσης και στον ισχύοντα Υ.Κ. του 1999 (βλ. άρθρο 85 παρ. 6), για την οποία ουδέποτε διατυπώθηκε οποιαδήποτε ανησυχία.
Ο Υφυπουργός
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥΛΑΚΟΣ»
9. Στην με αριθμό 11810/15-6-06 ερώτηση του Βουλευτή κ. Άγγελου Μανωλάκη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. ΑΠΦ21/124/ΑΣ2157δις/9-8-06 έγγραφο από την Υπουργό Εξωτερικών η ακόλουθη απάντηση:
«Απάντηση στην υπ’ αρίθμ. 11810 από 15.06.2006 ερώτηση του Βουλευτού κ. Άγγελου Μανωλάκη η οποία μας διεβιβάσθη με το υπ’ αριθμ. Α.Π. 7017/4/6261 από 10/7/2006 έγγραφο του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης (Γραφείο Κοινοβουλευτικού Ελέγχου)».
Στις 18 Ιανουαρίου 2006, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προέβη στη σύσταση προσωρινής Επιτροπής για τη διερεύνηση της εικαζόμενης χρήσης ευρωπαϊκών χωρών από τη C.I.A. για τη μεταφορά υπόπτων τρομοκρατικών ενεργειών. Κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του έτους, η προσωρινή Επιτροπή οργάνωσε ακροάσεις υπευθύνων αξιωματούχων κρατών μελών, ΜΚΟ και δημοσιογράφων, ενώ πραγματοποίησε επισκέψεις σε διάφορες χώρες (Η.Π.Α., Π.Γ.Δ.Μ.) για να συναντηθεί με αρμόδιους φορείς.
Στις 6 Ιουλίου, η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υιοθέτησε την ενδιάμεση έκθεση της Επιτροπής, η οποία δεν περιέχει καμία αναφορά στην Ελλάδα. Αντιθέτως για χώρες για τις οποίες διαπιστώθηκε ότι είχαν πραγματοποιηθεί πτήσεις της C.I.A. για τη μεταφορά υπόπτων, υπάρχει ρητή μνεία, όπως λ.χ. για την Ιταλία, τη Σουηδία κ.λπ..
Η Ελλάδα συνεργάζεται στενά με την Επιτροπή για τη διερεύνηση της υπόθεσης, τόσο σε Κυβερνητικό επίπεδο όσο και σε Κοινοβουλευτικό, μέσω των Ελλήνων Ευρωβουλευτών (Δημητρακόπουλος, Λαμπρινίδης) που συμμετέχουν σε αυτή αλλά και με την παρουσία εθνικών μας βουλευτών (Γαρουφαλιάς, Αράπογλου) κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεών της.
Παράλληλα, σε εθνικό επίπεδο και κατόπιν ερεύνης που διεξήχθη από τον Εισαγγελέα Εφετών Κρήτης, ύστερα από παραγγελία του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, δεν προέκυψε κάποιο στοιχείο που να τεκμηριώνει την ύπαρξη μυστικών φυλακών της C.I.A. στη Σούδα όπως είχε αναφερθεί σε ορισμένα δημοσιεύματα. Για το πόρισμα της Έρευνας ενημερώθηκε και ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης κ. Terry Davis.
Ειδικότερα ως προς τα δημοσιεύματα περί αφίξεως και παραμονής στο αεροδρόμιο Ηρακλείου Κρήτης, ιδιωτικού μεταφορικού αεροσκάφους, υπό στοιχεία νηολογίου των Η.Π.Α., η έρευνα του Αντιεισαγγελέα Εφετών Κρήτης απεφάνθη ως προς το αβάσιμο αυτών και έθεσε την υπόθεση στο αρχείο.
Η Υπουργός
ΝΤΟΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ»
10. Στην με αριθμό 12477/4-7-06 ερώτηση του Βουλευτή κ. Στυλιανού Ματζαπετάκη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. Β-1678/8-8-06 έγγραφο από τον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών η ακόλουθη απάντηση:
«Σε απάντηση της ερώτησης με αριθμό 12477/4-7-2006 που κατέθεσε στη Βουλή ο Βουλευτής κ. Στ. Ματζαπετάκης, η οποία μας κοινοποιήθηκε με το με αριθμό 7017/4/6314/28-7-2006 έγγραφο του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης, σχετικά με την πρόληψη των ατυχημάτων, θέτουμε υπόψη σας τα εξής:
Το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών κατάρτισε το Στρατηγικό Σχέδιο για τη βελτίωση της Οδικής Ασφάλειας στην Ελλάδα για τα έτη 2006 - 2010. Σύμφωνα και με την Ευρωπαϊκή πολιτική για την οδική ασφάλεια, καθορίστηκε ως στόχος του σχεδίου ο αριθμός των νεκρών σε οδικά ατυχήματα στη χώρα μας το έτος 2010, να είναι μειωμένος κατά 50% σε σχέση με αυτόν του έτους 2000.
Στο πλαίσιο του υπόψη προγράμματος υλοποιούνται διάφορες δράσεις. Μια εξ αυτών είναι η υπό επεξεργασία και προώθηση αναθεώρηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Κεντρική λογική του νέου κώδικα είναι η θέσπιση σύγχρονου πλαισίου αντιμετώπισης της παραβατικότητας με ιδιαίτερα αποτρεπτικό χαρακτήρα, όσον αφορά στις παραβάσεις εκείνες που θέτουν σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή. Στόχος του νέου κώδικα είναι να αποτελέσει ένα εύληπτο και λειτουργικό κείμενο, που θα καταστεί κτήμα του κάθε πολίτη και θα δράσει προληπτικά για την αντιμετώπιση του προβλήματος της οδικής ασφάλειας και της κυκλοφορίας επί των οδών, γενικότερα.
Βασικό στοιχείο του νέου κώδικα αποτελεί η απλοποίηση των διαδικασιών που προβλέπονται και η αποποινικοποίηση της πλειοψηφίας των πταισματικών παραβάσεων, καθώς και κάποιων πλημμεληματικών, ενώ θεσπίζει βαρύτερες ποινές για εκείνες τις παραβάσεις που οδηγούν στην πρόκληση ατυχημάτων με σοβαρές συνέπειες. Με αυτή τη λογική παραβάσεις που αφορούν στην υπερβολική ταχύτητα, στην οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, στην μη παραχώρηση προτεραιότητας, στη μη χρήση προστατευτικής ζώνης και κράνους κ.λπ. αντιμετωπίζονται με μεγαλύτερη αυστηρότητα. Η αύξηση των προστίμων των συγκεκριμένων ποινών δεν αποτελεί εισπρακτικό μέτρο αλλά αντικατοπτρίζει τη σοβαρότητα με την οποία η ελληνική νομοθεσία αντιμετωπίζει τις εν λόγω παραβάσεις. Η ύπαρξη χαμηλών ποινών σε παραβάσεις που στοιχίζουν ανθρώπινες ζωές θα απαξίωνε την ίδια τη ζωή.
Άλλωστε στόχος του νέου κώδικα είναι ο εξορθολογισμός των προστίμων και για τον λόγο αυτόν προβλέπεται μείωση των διοικητικών προστίμων σε παραβάσεις που δε θίγουν την οδική ασφάλεια και δεν προκαλούν σοβαρές επιπτώσεις.
Με τον ίδιο στόχο προωθούνται σειρά μέτρων με πρωτεύοντα σκοπό τη βελτίωση του επιπέδου της οδικής ασφάλειας στη χώρα όπως η εντατικοποίηση των τεχνικών ελέγχων των οχημάτων και η επέκτασή τους και σε άλλες κατηγορίες, όπως τα δίκυκλα, καθώς και η αναδιάρθρωση του συστήματος εκπαίδευσης και εξέτασης των υποψηφίων οδηγών. Όσον αφορά το σύστημα εξέτασης, ολοκληρώθηκε η επέκταση του μηχανογραφικού συστήματος θεωρητικής εξέτασης σε όλες τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται επίσης και στο θέμα της διαρκούς ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού για τις αλλαγές του νέου κώδικα αλλά και για υφιστάμενες διατάξεις που φαίνεται ότι δεν είναι ευρέως γνωστές. Έχει αποφασιστεί να δοθεί η δυνατότητα επαρκούς ενημέρωσης του κοινού για τις αλλαγές και τις νέες διατάξεις καθώς στόχος του νέου κώδικα δεν είναι να αιφνιδιάσει τους πολίτες αλλά να τους ενημερώσει και να τους προφυλάξει από τους κινδύνους των οδικών μετακινήσεων. Ήδη το υπουργείο δρομολόγησε την παραγωγή ενημερωτικού υλικού σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή σχετικά με τον νέο κώδικα οδικής κυκλοφορίας.
Εξέχοντα ρόλο στην όλη προσπάθεια αποτελεί τέλος η ένταξη της κυκλοφοριακής αγωγής στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, με σκοπό την εκπαίδευση των ατόμων από μικρή ηλικία και τη δημιουργία μιας περισσότερο ευαισθητοποιημένης γενιάς πολιτών για τους οποίους η σωστή κυκλοφοριακή αγωγή θα αποτελεί στάση ζωής.
Ο Υπουργός
ΜΙΧΑΛΗΣ Κ. ΛΙΑΠΗΣ»
11. Στην με αριθμό 13241/26-7-06 ερώτηση του Βουλευτή κ. Στυλιανού Ματζαπετάκη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. Β-1687/9-8-06 έγγραφο από τον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών η ακόλουθη απάντηση:
«Σε απάντηση της ερώτησης με αριθμό 13241/26-7-2006 που κατέθεσε στη Βουλή ο Βουλευτής κ. Στυλιανός Ματζαπετάκης, σχετικά με τον έλεγχο της λαθρεπιβίβασης στα Μ.Μ.Μ, σύμφωνα και με το έγγραφο 482/Δ.Σ./1-8-2006 του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών, θέτουμε υπόψη σας:
Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.2669/1998 (άρθρο 2,παρ.1,περ. ιη), για τον έλεγχο του κομίστρου αρμόδιος είναι ο Ο.Α.Σ.Α..
Ο Ο.Α.Σ.Α. στο πλαίσιο του θεσμικά κατοχυρωμένου επιτελικού ρόλου του έχει την αρμοδιότητα και την ευθύνη για τη διενέργεια ελέγχου καταβολής κομίστρου και επιβολής προστίμων στους επιβάτες που δεν φέρουν το αντίστοιχο κόμιστρο, ενώ παράλληλα έχει εκχωρήσει την αρμοδιότητα αυτή και στους Φορείς Εκτέλεσης Συγκοινωνιακού Έργου.
Στο σύστημα των Αστικών Συγκοινωνιών της Αθήνας που αποτελείται από 6 Φορείς, (ΕΘΕΛ - ΗΛΠΑΠ - ΗΣΑΠ - ΑΜΕΛ - ΤΡΑΜ - ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟΣ) παροχής συγκοινωνιακού έργου, απασχολούνται σήμερα εργαζόμενοι που είτε εργάζονται ως μόνιμο προσωπικό ελέγχου, είτε απασχολούνται εθελοντικά για τη διενέργεια ελέγχου επιβατών εκτός ωραρίου.
Συγκεκριμένα, στον έλεγχο κομίστρου απασχολούνται συνολικά περίπου 550 εργαζόμενοι (μόνιμο προσωπικό και εθελοντές) και διενεργούν καθημερινά ελέγχους στο επιβατικό κοινό σε όλα τα μέσα Μαζικής Μετάφοράς (Λεωφορεία, Τρόλλευ, Ηλ. Σιδηρόδρομος, Μετρό, Τραμ, Προαστιακός). Η διαδικασία αυτή επικουρείται με 100 εποχικούς ελεγκτές κομίστρου, ενώ με τη λήξη των συμβάσεών τους έχουν εγκριθεί οι διαδικασίες για την πρόσληψη νέου μόνιμου προσωπικού 90 ατόμων που θα απασχοληθεί αποκλειστικά στον υπόψη έλεγχο.
Επιπλέον, στο πλαίσιο του γενικότερου ανασχεδιασμού του συστήματος των Αστικών Συγκοινωνιών της Αθήνας λαμβάνονται σταδιακά μέτρα για τη συνολική αναδιοργάνωση της διαδικασίας ελέγχου κομίστρου προκειμένου να επιτευχθεί:
- Μείωση του ποσοστού λαθρεπιβίβασης σε όλα τα Μ.Μ.Μ. μέσω της αύξησης του προσωπικού ελέγχου και της παράλληλης αύξησης του επιβαλλόμενου προστίμου.
- Αύξηση της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών και διασφάλιση ομοιόμορφης άσκησης ελέγχου κομίστρου σε όλο το Σύστημα Αστικών Συγκοινωνιών της Αθήνας.
- Καταγραφή συγκεντρωτικών στοιχείων ελέγχου και παραβατικότητας από όλους τους Φορείς και αξιοποίησής τους για την εξαγωγή συμπερασμάτων από τον Ο.Α.Σ.Α, προκειμένου να ληφθούν τα κατάλληλα διορθωτικά μέτρα, όπου απαιτείται.
- Ενιαία διαδικασία αντιμετώπισης των παραβατών, με αναθεώρηση του Νομικού πλαισίου που διέπει τον έλεγχο κομίστρου, προκειμένου να εξασφαλισθεί η υποστήριξη των ελεγκτών κομίστρου σε ειδικές περιπτώσεις ελέγχου (μη παροχή στοιχείων από τον παραβάτη, εντοπισμός πλαστών ή παραποιημένων κομίστρων, κ.τ.λ.), και η παραπομπή τους στις Αστυνομικές Αρχές και την Εισαγγελία.
- Πρόσληψη προσωπικού ασφαλείας των συγκοινωνιών (Αστυνομία Μεταφορών) προκειμένου να ενισχύσει τους ελεγκτές στο δύσκολο έργο της διεξαγωγής ελέγχου κομίστρου.
Το ΥΠ.Μ.Ε. και οι συγκοινωνιακοί φορείς θεωρούν ως βασική προτεραιότητα τη μείωση του ποσοστού λαθρεπιβίβασης το οποίο σήμερα κυμαίνεται από 6 έως 11% (ανάλογα με τον Φορέα) , ώστε να συγκλίνει με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά ποσοστά (3-5%) , ενώ παράλληλα μέσω της εφαρμογής ενός συνολικά αναδιοργανωμένου συστήματος ελέγχου, αναμένεται η παροχή υπηρεσιών ελέγχου υψηλής ποιότητας με σεβασμό προς τον επιβάτη, καθώς και η καθολική βελτίωση της εικόνας που διατηρεί το επιβατικό κοινό ως προς το προσωπικό και τη διαδικασία ελέγχου, όπως εκτελείται στο σύστημα των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας .
Ο Υπουργός
ΜΙΧΑΛΗΣ Κ. ΛΙΑΠΗΣ»)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα το δελτίο αναφορών και ερωτήσεων της Πέμπτης 28 Σεπτεμβρίου 2006.
Α. ΑΝΑΦΟΡΕΣ-EΡΩΤΗΣΕΙΣ Πρώτου Κύκλου (Άρθρο 130 παράγραφος 5 του Κανονισμού της Βουλής).
1. Η με αριθμό 12898/14.7.2006 ερώτηση του Βουλευτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Βασιλείου Κεγκέρογλου προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων ‘Εργων, σχετικά με την ίδρυση Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Ευρύτερης Περιοχής Ηρακλείου.
Β. ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Δεύτερου Κύκλου (Άρθρο 130 παράγραφος 5 του Κανονισμού της Βουλής).
1. Η με αριθμό 13541/23.8.2006 ερώτηση του Βουλευτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Εμμανουήλ Στρατάκη προς τον Υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας, σχετικά με τις προδιαγραφές και τη διαδικασία κατασκευής του λιμανιού στο Τυμπάκι της Κρήτης.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εισερχόμαστε στην ημερήσια διάταξη της
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης «Για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας».
Η Διάσκεψη των Προέδρων αποφάσισε στη συνεδρίασή της στις 6 Σεπτεμβρίου 2006 να συζητηθεί το νομοσχέδιο σε δύο έως τρεις συνεδριάσεις, ανάλογα με τη συμμετοχή των συναδέλφων Βουλευτών. Σήμερα θα συζητήσουμε το νομοσχέδιο επί της αρχής.
Κύριε Υπουργέ, έχετε να κάνετε κάποιες νομοτεχνικές βελτιώσεις στο νομοσχέδιο;
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Ναι, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Κύριε Υπουργέ, έχετε το λόγο.
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να κάνω κάποιες προσθήκες ή φραστικές βελτιώσεις.
Στον τίτλο του σχεδίου νόμου μετά τη λέξη: «βίας», προστίθενται οι λέξεις: «και άλλες διατάξεις».
Στο άρθρο 1, στο στοιχείο 2, οι περιπτώσεις β΄ και γ΄ αναδιατυπώνονται ως ακολούθως:
«β΄ στην οικογένεια περιλαμβάνονται, εφόσον συνοικούν, συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι τετάρτου βαθμού και πρόσωπα των οποίων επίτροπος, δικαστικός παραστάτης ή ανάδοχος γονέας έχει ορισθεί μέλος της οικογένειας, καθώς και κάθε ανήλικο πρόσωπο που συνοικεί στην οικογένεια.
γ΄ οι διατάξεις του παρόντος νόμου εφαρμόζονται και στη μόνιμη σύντροφο του άνδρα ή στο μόνιμο σύντροφο της γυναίκας και στα τέκνα, κοινά ή ενός εξ αυτών, εφόσον τα πρόσωπα αυτά συνοικούν, ως και στους τέως συζύγους».
Στο άρθρο 6, παράγραφος 1, μετά τις λέξεις: «Ποινικού Κώδικα» τίθεται: «ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, με την έννοια του εδαφίου β΄ της παραπάνω διάταξης».
Στο άρθρο 11, παράγραφος 2, στοιχείο α΄, διαγράφεται η λέξη «επαναλάβει» και αντ’ αυτής τίθεται η λέξη: «τελέσει».
Στο άρθρο 11, παράγραφος 2, στοιχείο γ΄, διαγράφεται η λέξη «του».
Στο άρθρο 16 μετά τη λέξη: «ανήλικου» διαγράφονται οι λέξεις: «η παραγραφή αρχίζει από την ημέρα ενηλικίωσής του» και αντ’ αυτών τίθεται: «η έναρξη της προθεσμίας παραγραφής αναστέλλεται μέχρι την ενηλικίωσή του».
Στο άρθρο 17 διαγράφεται το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2.
Στην παράγραφο 5 του άρθρου 342 του Ποινικού Κώδικα –μιλώ για την τροπολογία τώρα- όπως τροποποιείται, διαγράφονται οι λέξεις: «αρχίζει από την ημέρα ενηλικιώσεως του ανηλίκου» και αντ’ αυτών τίθεται «αναστέλλεται μέχρι την ενηλικίωση του ανηλίκου». Είναι η ίδια, δηλαδή, ρύθμιση που ανέφερα και πριν για το άρθρο 16.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Κύριε Υπουργέ, έχει γίνει άρθρο η τροπολογία.
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Για το άρθρο 17, με συγχωρείτε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Θα παρακαλέσω οι προσθήκες και οι τροποποιήσεις αυτές να κατατεθούν στα Πρακτικά και να διανεμηθούν στους συναδέλφους.
(Στο σημείο αυτό ο Υπουργός Δικαιοσύνης κ. Αναστάσης Παπαληγούρας καταθέτει για τα Πρακτικά τις προαναφερθείσες προσθήκες-φραστικές βελτιώσεις, οι οποίες έχουν ως εξής:
(Να φωτογραφηθεί η σελίδα 7)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι ο Γενικός Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας κ. Απόστολος Σταύρου ορίζει Κοινοβουλευτικό Εκπρόσωπο τον κ. Κωνσταντίνο Τασούλα. Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Ορέστης Κολοζώφ ορίζει Κοινοβουλευτική Εκπρόσωπο την κ. Βέρα Νικολαϊδου.
Το λόγο έχει η Εισηγήτρια της Νέας Δημοκρατίας, κυρία Κρινιώ Κανελλοπούλου.
ΚΡΙΝΙΩ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η οικογένεια, δηλαδή το κατ’ εξοχήν ασφαλές περιβάλλον, γίνεται πολλές φορές χώρος βίαιης συμπεριφοράς συχνά κατά των γυναικών, αλλά και κατά των παιδιών και κατά κάθε αδύναμου μέλους της. ‘Ετσι, αν η οικογένεια είναι καταφύγιο γαλήνης και αρμονίας, η ενδοοικογενειακή βία συνιστά αντίφαση και ανακολουθία.
Είναι η βία μεταξύ ατόμων που σχετίζονται με ιδιαίτερη σχέση αίματος ή εξ αγχιστείας και η ιδιαιτερότητά της βασίζεται ακριβώς σ' αυτό το γεγονός. Προϋποθέτει, δηλαδή, εκμετάλλευση αυτής της σχέσης εμπιστοσύνης, κατάχρηση αυτής της οικείας σχέσης και κατάχρηση εξουσίας.
Βασίζεται, λοιπόν, ακριβώς σ’ αυτήν την ιδιαιτερότητα και ως ιδιαίτερη νομίζω ότι πρέπει να τη δούμε. Είναι ολέθρια για τα θύματά της, αλλά αποτελεί και απειλή για τον κοινωνικό ιστό, γιατί αυτοτρέφεται σ’ έναν καταστροφικό φαύλο κύκλο.
Η ενδοοικογενειακή βία υπερβαίνει τα κοινωνικά, οικονομικά, θρησκευτικά και πολιτιστικά όρια. Θίγει βεβαίως την ισότητα ανδρών και γυναικών, αλλά και τις ατομικές ελευθερίες και τα ατομικά δικαιώματα γενικότερα.
Σύμφωνα με κάποιες έρευνες του Συμβουλίου της Ευρώπης από το 1992, μία στις τέσσερις γυναίκες έχει υπάρξει θύμα ενδοοικογενειακής βίας κατά τη διάρκεια της ζωής της, ενώ υπολογίζεται ότι το 6% έως και το 10% των γυναικών υπομένουν κάθε χρόνο τη βία στην οικογένεια.
Στις ΗΠΑ υπολογίζουμε τα θύματα –γυναίκες- της βίας σε περίπου τρία εκατομμύρια, ενώ ξοδεύονται 3.000.000.000 έως 5.000.000.000 δολάρια το χρόνο σε ιατρικές φροντίδες για τα θύματα αυτά.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση πάνω από εξακόσιες γυναίκες το χρόνο πεθαίνουν ως θύματα της ενδοοικογενειακής βίας, ενώ περίπου τεσσερισήμισι χιλιάδες παιδιά εξετάζονται κάθε χρόνο σε νοσοκομεία, κακοποιημένα από γονείς ή συγγενικά πρόσωπα, τα σαράντα έξι δε από αυτά θα υποκύψουν τελικά στα τραύματά τους.
Στην Ευρώπη περισσότερο από το ? των καταγγελθέντων βιαίων περιστατικών αφορά φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας, ενώ μια στις επτά γυναίκες έχει υπάρξει θύμα βιασμού μέσα στην οικογένεια.
Στην Ελλάδα δεν έχουμε, δυστυχώς, ακόμη απόλυτα σαφή στοιχεία. Υπολογίζουμε, όμως, ότι τα νούμερα είναι, δυστυχώς, ακόμη μεγαλύτερα από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά μία έρευνα, υπολογίζουμε ότι στην Ελλάδα, περίπου σε μία στις τρεις οικογένειες η γυναίκα έχει υπάρξει θύμα βίας.
Η έννοια της βίας είναι βεβαίως κάτι το πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί. Στη Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε., όπου συζητήθηκε το θέμα το 1993, ορίστηκε ως βιαιότητα η οποιαδήποτε πράξη που προκαλεί ή που δύναται να προκαλέσει βλάβη ή σωματικό, σεξουαλικό ή ψυχολογικό πόνο, συμπεριλαμβανομένης και της απειλής για τέτοιες πράξεις, του εξαναγκασμού ή της αυθαίρετης στέρησης της ελευθερίας είτε στη δημόσια είτε στην ιδιωτική ζωή.
Έτσι, η βία μέσα στην οικογένεια έχει πολλές μορφές: Σωματική κάκωση μέχρι ανθρωποκτονία, ψυχολογική βία, λεκτική ή ηθική απειλή που μεταφράζεται συχνά σε προσβολές, που στοχεύουν στον υποβιβασμό ή την εξαθλίωση του θύματος και σεξουαλική βία που περιλαμβάνει από την προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας μέχρι την επίθεση, την εκμετάλλευση και το βιασμό.
Σημαντικό, βέβαια, μέρος της ενδοοικογενειακής βίας είναι και η βία απέναντι στα παιδιά. Αυτό γίνεται χειρότερο, γιατί -όπως έχει αποδειχτεί-, αυτό το παιδί θα αναπαράγει, μεγαλώνοντας, τις ίδιες συμπεριφορές και στην κοινωνία, αλλά και στην ίδια του την οικογένεια. Έχει αποδειχτεί ότι περίπου το 85% των παιδιών που ζουν σε περιβάλλον με ενδοοικογενειακή βία, θα επαναλάβει αυτές τις συμπεριφορές μεγαλώνοντας, θα γίνει, δηλαδή, μελλοντικός θύτης.
Οι συνέπειες δε της ενδοοικογενειακής βίας είναι συχνά μη αναστρέψιμες. Η βία μπορεί να έχει συνέπειες στην ψυχική υγεία του θύματος, στην ικανότητά του για εργασία, στο σεβασμό προς τον εαυτό του. Στα δε παιδιά, όπως είπα και προηγουμένως, η κατάσταση είναι χειρότερη. Τα παιδιά συχνά οδηγούνται σε κατάθλιψη ή ακόμα και σε αυτοκτονία.
Νομίζω ότι είναι ανώφελο σήμερα να ασχοληθούμε με το πού οφείλεται αυτό το γεγονός: σε ψυχολογικούς παράγοντες, σε κοινωνικές αντιλήψεις, στη μειονεκτική θέση της γυναίκας. Αλλά δεν νομίζω ότι είναι αυτό το θέμα μας σήμερα εδώ. Αυτό που έχει σημασία, είναι πώς θα αντιμετωπίσουμε και θα καταπολεμήσουμε αυτό το φαινόμενο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας έμενε δυστυχώς επί χρόνια κρυφό. Αυτό οφείλεται, βεβαίως, στο ότι τέτοια φαινόμενα αφορούν κυρίως τον ιδιωτικό βίο, αλλά οφείλεται και σε κοινωνικά στερεότυπα και προκαταλήψεις, στο ότι η γυναίκα πολλές φορές φοβόταν ότι η μαρτυρία της μπορούσε να στραφεί εναντίον της. Τα πράγματα βεβαίως δυσκόλευε ακόμη περισσότερο και η οικονομική της εξάρτηση από τον άντρα ή ακόμη και τα αισθήματα ενοχής απέναντι στην οικογένειά της. Μην ξεχνάμε ότι και ο θύτης, τελικά, είναι και αυτός μέλος της οικογένειας. Σήμερα, όμως, δεν είναι έτσι πια. Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι δεν ξέρουμε. Έχουμε σήμερα συγκλονιστικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η κοινή γνώμη γνωρίζει πια πολύ καλά την αλήθεια.
Η Διεθνής Αμνηστία το Μάρτη του 2004 είχε εκδώσει έκθεση που καταγγέλλει, μέσα από την παρουσίαση πολλών περιπτώσεων, τις βιαιότητες των οποίων οι γυναίκες είναι θύματα. Υπογραμμίζει δε και την ατιμωρησία ή την επιείκεια, της οποίας τυγχάνουν συχνά οι δράστες αυτών των πράξεων.
Σφυγμομέτρηση που πραγματοποιήθηκε κατόπιν αιτήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 1999 σε δεκαπέντε κράτη-μέλη, έδειξε ότι τώρα πια το φαινόμενο της βίας στην οικογένεια είναι απόλυτα γνωστό στην κοινή γνώμη και κατανοείται πλέον σε βάθος η σοβαρότητά του. Αλλά ακόμη και εάν τέτοια φαινόμενα παραμένουν κρυφά, έχουμε –νομίζω- ηθικό χρέος, έχουμε υποχρέωση να σπάσουμε επιτέλους αυτήν τη σιωπή.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν έχουμε πια δικαίωμα να μην παραδεχόμαστε ότι η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι ιδιωτική υπόθεση, αποτελεί σοβαρή παθογένεια που παραβιάζει τις ατομικές ελευθερίες. Δεν μπορεί πια να επιτρέψουμε η οικογένεια να γίνεται τόπος καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Άλλωστε, ένας από τους ρόλους του νόμου είναι και η διαχείριση της βίας και άρα, ο περιορισμός της.
Άλλωστε και το Σύνταγμά μας, το Σύνταγμα της Ελλάδας, θεσπίζει κατ’ αρχήν με το άρθρο 4 την ισότητα και τα ίσα δικαιώματα των δύο φύλων, αναγνωρίζοντας την ισότητα όλων ενώπιον του νόμου. Ταυτόχρονα, εισάγει και την έννοια της θετικής ισότητας, θεσπίζοντας θετικά μέτρα που αποκαθιστούν τη φυσική ανισότητα. Παράλληλα, με το άρθρο 20 προστατεύει την οικογένεια και τη μητρότητα. Επίσης, είναι γνωστό ότι προστατεύει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας και απαγορεύει την εξευτελιστική και βάναυση μεταχείριση, όπως και κάθε μορφή βίας, καθώς και την ψυχολογική. Με την Αναθεώρηση δε του 2002 και τη θεωρία της τριτενέργειας, τα δικαιώματα αυτά ισχύουν και για τους ιδιώτες και επομένως αφορούν και τις ενδοοικογενειακές σχέσεις.
Με βάση, λοιπόν, την αρχή του σεβασμού της ανθρώπινης προσωπικότητας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, η Κυβέρνηση φέρνει επιτέλους στη Βουλή ένα πλήρες και ενιαίο νομοθέτημα, με σκοπό να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας. Ανταποκρίνεται έτσι κατ’ αρχήν πλήρως στις συνταγματικές κατοχυρώσεις. Προσαρμόζεται, όμως, επιτέλους και στις επιταγές της διεθνούς νομοθεσίας.
Ήδη, από το Δεκέμβρη του 1979 το θέμα έχει τεθεί στη Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. και έχει υιοθετηθεί σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διάκρισης απέναντι στις γυναίκες. Ξανά το Δεκέμβρη του 1993 η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. υιοθετεί διακήρυξη για την εξάλειψη της βίας έναντι των γυναικών, στην οποία αναφέρθηκα και στην αρχή της ομιλίας μου. Και το πρόγραμμα δράσης που υιοθετήθηκε στο Πεκίνο το Σεπτέμβρη του 1995 ενδυναμώνει τελικά τη θέση αυτή. Αλλά και το Συμβούλιο της Ευρώπης, στην Κοινοβουλευτική του Συνέλευση το 2004, συνειδητοποιεί τη σοβαρότητα της κατάστασης και εκδίδεται οδηγία ξεκινώντας εκστρατεία εναντίον της ενδοοικογενειακής βίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 1997 ψήφισε υπέρ της ανάγκης λήψης μέτρων για την προστασία της γυναίκας μέσα στην οικογένεια και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε ένα πρόγραμμα δράσης για την ευαισθητοποίηση και τη δημιουργία υποδομών, ιδιωτικών και δημόσιων, για την καταπολέμηση της βίας που αφορά παιδιά, γυναίκες και εφήβους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το παρόν σχέδιο νόμου είναι προϊόν μακρού διαλόγου του Υπουργείου με τους αρμόδιους φορείς. Αναφέρω ενδεικτικά ορισμένους από αυτούς: το Υπουργείο Υγείας, καθηγητές του Αστικού και Ποινικού Δικαίου, το Συνήγορο του Πολίτη, το Ευρωπαϊκό Λόμπι Γυναικών, τη Διεθνή Αμνηστία, την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα των Ανθρώπων και βεβαίως τη Γενική Γραμματεία Ισότητας.
Θέλω εδώ να τονίσω ότι κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην αρμόδια επιτροπή, υπήρξε σύσσωμη αποδοχή αυτού του σχεδίου νόμου τόσο από την Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα των Ανθρώπων όσο από τον αρμόδιο Συνήγορο του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού, αλλά και από την Πρόεδρο της Ελληνικής Αντιπροσωπείας του Ελληνικού Λόμπι Γυναικών, οι οποίοι ακούστηκαν στην επιτροπή μας.
Το παρόν σχέδιο νόμου προτείνει τέσσερις μεγάλες μεταρρυθμιστικές τομές. Κατ’ αρχήν σε ό,τι αφορά την έννοια της οικογένειας, η καινοτομία βρίσκεται στο ότι η οικογένεια δεν είναι πλέον η «στενή οικογένεια», αλλά η έννοια της οικογένειας επεκτείνεται και στις περιπτώσεις σταθερής συμβίωσης ανδρών και γυναικών.
Μία δεύτερη μεγάλη καινοτομία είναι το θέμα του βιασμού μέσα στην οικογένεια. Δηλαδή, για πρώτη φορά αντιμετωπίζεται ο βιασμός μεταξύ συζύγων. Δεν νοείται πια η έννοια του συζυγικού καθήκοντος, κάτι που άλλωστε θεωρείται πλέον δεδομένο στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι και η χώρα μας προσαρμόζεται επιτέλους στις σύγχρονες αντιλήψεις περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Μία τρίτη καινοτομία είναι ότι αναφέρεται στη βία στα παιδιά, γιατί καθίσταται επιτέλους και στη χώρα μας σαφές ότι η σωματική τιμωρία σε βάρος των παιδιών δεν συμπεριλαμβάνεται πια στα επιτρεπτά μέτρα σωφρονισμού, κάτι που και αυτό θεωρείται ήδη δεδομένο στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και που σήμερα είναι δεκτό στις περισσότερες ψυχολογικές έρευνες και στις παιδαγωγικές μεθόδους. Αυτή είναι και η σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, αλλά και η θέση του Συνηγόρου του Πολίτη. Τα παιδιά δε στο νομοσχέδιο αυτό προστατεύονται ιδιαίτερα, διότι δεν θεωρούνται θύματα μόνο όταν η σχετική πράξη στρέφεται εναντίον τους, αλλά και όταν τελείται απλώς ενώπιόν τους. Και αυτό βεβαίως γίνεται, για να εμποδιστεί κάθε αρνητική επιρροή που θα μπορούσε να υπάρξει στην εξέλιξη αυτού του παιδιού.
Μία τέταρτη μεγάλη μεταρρύθμιση, θεωρώ ότι είναι η ποινική διαμεσολάβηση. Το νομοσχέδιο εισάγει έναν πρωτοπόρο θεσμό, το θεσμό της ποινικής διαμεσολάβησης. Δίνεται, δηλαδή, η δυνατότητα -μόνο στα πλημμελήματα, θέλω να το τονίσω αυτό- για την αποκατάσταση της αρμονικής συμβίωσης μέσα στην οικογένεια, με προϋποθέσεις βέβαια, δηλαδή με την προϋπόθεση ότι ο θύτης δεν θα επαναλάβει τέτοια πράξη στο μέλλον και ότι θα παρακολουθήσει και ένα ειδικό συμβουλευτικό πρόγραμμα.
Η διαδικασία είναι πάρα πολύ απλή. Ο θύτης και το θύμα καλούνται ενώπιον του εισαγγελέα, προκειμένου να υπάρξει κάποιος συμβιβασμός. Εδώ, για να προλάβω ορισμένες αντιρρήσεις, οι οποίες υπήρξαν και στην επιτροπή, θα ήθελα να τονίσω ότι κατ’ αρχήν θεωρώ ότι ο θεσμός της οικογένειας είναι θεσμός ο οποίος δικαιούται προστασίας. Είναι θεσμός που προστατεύεται και από το Σύνταγμα και νομίζω ότι έχουμε υποχρέωση κατ’ αρχήν να τον προστατεύσουμε. Μην ξεχνάμε, όπως είπα και προηγουμένως, ότι και ο θύτης είναι μέλος της οικογένειας και ότι η τιμωρία αυτή μπορεί να έχει αντανάκλαση σε ολόκληρη την οικογένεια. Δεύτερον, η διαμεσολάβηση –το είπα και πριν- αφορά μόνο πλημμελήματα. Τέλος, όπως ήδη ισχύει σε πολλά ευρωπαϊκά ή αμερικανικά δικαστήρια, η χώρα μας υποχρεούται να συμμορφωθεί και προς την απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία επιβάλλει στα κράτη-μέλη την προώθηση της διαμεσολάβησης στις ποινικές υποθέσεις το αργότερο μέχρι το Μάρτη του 2006. Και έπειτα, ήδη ισχύει ένας τέτοιος θεσμός σε ό,τι αφορά τους ανήλικους δράστες, οι οποίοι καλούνται σε συνδιαλλαγή με το θύμα τους.
Ακόμα, εάν τελικά υπάρξει συμβιβασμός, πρώτον, δεν εμποδίζεται η λύση του γάμου. Ακόμα, κάποιες οργανώσεις –το άκουσα κυρίως από φεμινιστικές οργανώσεις- ισχυρίζονται ότι ο θύτης με τη διαμεσολάβηση θα μπορούσε να αναχαιτίσει την απόφαση του θύματος. Αυτό δεν ισχύει. Κατ’ αρχήν, η απάντηση είναι ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει ούτως ή άλλως, αλλά, αντίθετα, θεωρώ ότι εν προκειμένω η πολιτεία στηρίζει τη γυναίκα και αυτό τίθεται ως αντίβαρο της αντρικής εξουσίας επ’ αυτής. Δίνονται περισσότερα κίνητρα στο θύμα να καταγγείλει την πράξη και το βοηθούν να θέσει τέρμα σε σχετικές συμπεριφορές με τη βοήθεια τρίτου. Τέλος, το προτρέπουν να αναζητήσει βοήθεια, χωρίς η σχετική καταγγελία να το εμπλέκει σε ποινική διαδικασία. Ας μην ξεχνάμε ότι πρόκειται πάντα για την ίδια οικογένεια. Έπειτα, εάν πάλι το θύμα δεν αποδεχθεί τη διαμεσολάβηση, αυτό βεβαίως δεν θα έχει καμία συνέπεια. Η ποινική διαδικασία κινείται σύμφωνα με τα ισχύοντα και μόνο εάν ο δράστης συμμορφωθεί προς το αποτέλεσμα της διαμεσολάβησης, θα εξαλειφθεί η ποινική αξίωση της πολιτείας.
Τέλος, θεωρώ ότι στο ερώτημα μήπως έτσι δίνουμε στον εισαγγελέα αρμοδιότητα δικαιοδοτικού χαρακτήρα, η απάντηση είναι ότι ήδη ασκεί τη δικαιοδοτική λειτουργία. Έτσι, λοιπόν, δεν μπορούμε να δεχθούμε ότι παραβιάζεται η αρχή της διάκρισης των λειτουργιών.
Θα ήθελα ακόμα να προσθέσω ότι το παρόν σχέδιο νόμου εισάγει νέες αξιόποινες συμπεριφορές. Αξιόποινες συμπεριφορές θεωρούνται αυτές που προσβάλλουν τη σωματική ακεραιότητα, την υγεία, την προσωπική ελευθερία, τη γενετήσια αξιοπρέπεια, τη γενετήσια ελευθερία, μεταξύ άλλων, τη σωματική βία, απόλυτη ή ψυχολογική, τη βία κατά πραγμάτων, την απειλή, τον ψυχικό ή σωματικό βιασμό, το βασανισμό, την τρομοκρατία και σήμερα, μετά από τις αλλαγές που έκανε ο Υπουργός, συμπεριλαμβάνεται και η ελαφρά βία, όταν βεβαίως ασκείται κατ’ εξακολούθηση. Επεκτείνεται η έννοια της σωματικής βλάβης για συμπεριφορές που μέχρι σήμερα υπάγονταν στην έννοια των βασανιστηρίων και σε ό,τι αφορά τις αστικές διατάξεις, εξομοιώνεται η άσκηση της οικογενειακής βίας με τη μοιχεία και τη διγαμία και γίνεται πλέον μαχητό τεκμήριο για τη λύση του γάμου. Τέλος, προβλέπονται και κάποια μέτρα κοινωνικής συμπαράστασης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η πάταξη της ενδοοικογενειακής βίας βεβαίως είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, που δεν αναφέρονται αναγκαστικά στο νόμο αυτό. Είναι αποτέλεσμα αλλαγής νοοτροπίας, εκπαίδευσης, παιδείας, ενημέρωσης, πρόληψης ακόμα και οικονομικής ανεξαρτησίας των γυναικών. Είναι επίσης βέβαιο ότι ο νόμος αυτός δεν θεσπίζει νέες δομές κοινωνικής συμπαράστασης, αλλά δεν είναι αυτός ο ρόλος του. Άλλωστε, υπάρχει ήδη ένα στοιχειώδες πλέγμα υποδομών, όπως το τηλέφωνο άμεσης βοήθειας, οι συμβουλευτικοί σταθμοί -δεν χρειάζεται να τα πω όλα σήμερα εδώ- τα ιδρύματα της Εκκλησίας, των δήμων, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις κ.λπ..
Θεωρώ, λοιπόν, ότι καλό είναι να αξιοποιήσουμε κατ’ αρχήν τις υπάρχουσες υποδομές και να τις καλυτερεύσουμε, κάτι που θα εξασφαλίσει και την άμεση εφαρμογή του νόμου αυτού. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε και στο μέλλον να δημιουργήσουμε καινούργιες τέτοιες υποδομές. Το να ψηφίσουμε αυτό το σχέδιο νόμου δεν εμποδίζει ούτε την ύπαρξη καινούργιων υποδομών ούτε την καλύτερη και περισσότερη ενημέρωση στο μέλλον. Αντίθετα, όμως, χωρίς την ύπαρξη νομοθετημένων διατάξεων προστασίας των θυμάτων, κανείς δεν μπορεί να προσφέρει στα θύματα αυτά την προστασία που τους χρειάζεται, για να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια και την ελευθερία τους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μπορεί η ενδοοικογενειακή βία να υπάρχει ανεξαρτήτως κοινωνικής ή οικονομικής τάξης, ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου, ανεξαρτήτως πολιτιστικής κατάρτισης, ανεξαρτήτως ανεπτυγμένου ή μη ανεπτυγμένου κράτους. Εκεί, όμως, που βρίσκεται η διαφορά, είναι σ’ αυτό που κάνουμε για να την προλάβουμε ή για να την καταστείλουμε. Οφείλουμε ως κράτος και ως κοινωνία να μην κλείσουμε τα μάτια. Δεν αρκεί, όμως, να καταδώσουμε ή να προλάβουμε τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας. Πρέπει να την καταπολεμήσουμε με συγκεκριμένα και αποτελεσματικά νομοθετικά μέτρα. Αυτός είναι ο ρόλος των Κοινοβουλίων, αυτό είναι το χρέος όλων μας.
Θα ήθελα να αναφερθώ, όπως σε ανάλογη συζήτηση η αναπληρωτής Γενική Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης, στο εξής. Όταν η αγάπη γίνεται πόνος, έχουμε αποτύχει στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όταν ανθίζει, μπορούμε να πούμε πως κάνουμε ένα βήμα ακόμα προς την προστασία τους. Γι’ αυτό και θα ήθελα σήμερα να καλέσω όλες τις πτέρυγες της Βουλής, ανεξαρτήτως ιδεολογίας, να ψηφίσουν αυτό το σχέδιο νόμου.
Σας ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε την κ. Κανελλοπούλου.
Μετά από σύμφωνη γνώμη της εισηγήτριας του ΠΑ.ΣΟ.Κ. κ. Τζάκρη και της Κοινοβουλευτικής Εκπροσώπου του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Νικολαΐδου, θα προηγηθεί ο κ. Κουβέλης, γιατί είναι και ο μόνος εκ μέρους του κόμματός του που συμμετέχει στην Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος, που τώρα συνεδριάζει.
Το λόγο έχει ο κ. Κουβέλης.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Ευχαριστώ και εσάς, κύριε Πρόεδρε και τις δύο συναδέλφους που μου παραχώρησαν τη σειρά τους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι θετικό το γεγονός ότι η Βουλή καλείται να νομοθετήσει και να προωθήσει ένα σχέδιο νόμου, το οποίο επιγράφεται: «Για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας». Και είναι εξαιρετικά θετικό το γεγονός, για το λόγο ότι αναγνωρίζεται για πρώτη φορά στα χρονικά του νομοθετικού έργου της Βουλής ότι υπάρχει θέμα, ότι υπάρχει ζήτημα και μάλιστα εξαιρετικά έντονο, το ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας και πρέπει ο νομοθέτης να αντιμετωπίσει αυτό το τεράστιο πρόβλημα, το οποίο είναι και ατομικό και κοινωνικό. Ακόμη και η σημειολογία, αν θέλετε, του νομοσχεδίου δρά θετικά και κατά τούτο νομίζω ότι ορθά καλείται η Εθνική Αντιπροσωπεία να διατυπώσει τις απόψεις της για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα.
Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι μας αρκούν οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα ή και οι διατάξεις του Αστικού Δικαίου για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας. Ενδεχομένως ναι. Το γεγονός, όμως, ότι σήμερα συστηματοποιείται η νομική αντιμετώπιση του φαινομένου της ενδοοικογενειακής βίας αποτελεί μία προωθημένη θέση του νομοθετικού έργου της Εθνικής Αντιπροσωπείας, όπως επίσης -ο λόγος οφείλει να είναι αντικειμενικός- είναι θετικές οι ρυθμίσεις που ήρθαν με τις τροποποιήσεις που μας έδωσε σήμερα ο αρμόδιος υπουργός, ο Υπουργός Δικαιοσύνης, που αφορούν στη διεύρυνση των ορίων της έννοιας «οικογένεια», όπως επίσης είναι θετική και η ρύθμιση, η οποία σήμερα εισάγεται και η οποία αφορά και στην αξιολόγηση της ελαφράς σωματικής βλάβης σε βάρος του ατόμου, προκειμένου να έχουμε την εφαρμογή των διατάξεων του συγκεκριμένου νομοσχεδίου για την ενδοοικογενειακή βία.
Πρέπει, όμως, να επισημάνουμε ευθύς εξ αρχής ότι η ενδοοικογενειακή βία αφορά κυρίως το γυναικείο φύλο. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από ψευδώνυμα και ας μην υποστηρίζουμε την άποψη ότι μέρος της ενδοοικογενειακής βίας είναι και ο θύτης. Ο θύτης είναι συνήθως ο αρσενικός, είναι ο άνδρας. Αυτό μαρτυρά η ίδια η ζωή, αυτό μαρτυρούν όλες οι σχετικές καταγραφές, οι οποίες κατά καιρούς έχουν γίνει και –λυπάμαι- με ιδιαίτερη ένταση εμφανίζονται τα τελευταία χρόνια. Ίσως να εμφανίζονται με ιδιαίτερη ένταση, διότι είναι μεγαλύτερη η χειραφέτηση και η διεκδίκηση εκ μέρους των γυναικών, που δεν αποκρύπτουν παράνομες και ποινικά κολάσιμες συμπεριφορές των ανδρών.
Ενδεχομένως και αυτό το στοιχείο πρέπει να το συναξιολογήσουμε ως ένα στοιχείο, το οποίο έχει οδηγήσει στην αποκάλυψη πολύ περισσοτέρων υποθέσεων παράνομης ενδοοικογενειακής βίας απ’ ό,τι στο πρόσφατο ή και στο απώτερο παρελθόν.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πρέπει όμως ταυτόχρονα να επισημάνουμε ότι η ενδοοικογενειακή βία, βεβαίως και με μία διαταξική διάσταση, έχει βαθύτατα κοινωνικά αίτια. Και αυτά τα βαθύτατα κοινωνικά αίτια χρειάζονται την κατάλληλη αντιμετώπιση. Χρειάζονται συλλογικούς φορείς, οι οποίοι πρέπει με τη νόμιμη εκπροσώπησή τους να παρεμβαίνουν. Χρειάζονται την παρέμβαση των κρατικών αρμοδίων φορέων, χρειάζονται την παρέμβαση ειδικών επιστημόνων, κοινωνικών λειτουργών, παιδοψυχολόγων, ψυχολόγων ή και ψυχιάτρων πάρα πολλές φορές. Και αυτό βεβαίως θα μου πει κάποιος ότι δεν αφορά τον πυρήνα του νομοσχεδίου που συζητάμε, αλλά εγώ θα υποστηρίξω την άποψη ότι αφορά τον πυρήνα της ευθύνης της πολιτείας και του κράτους, που πρέπει να λαμβάνει όλα εκείνα τα μέτρα τα οποία πράγματι μπορούν θετικά να συντρέχουν για την προληπτική αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας.
Έτσι, λοιπόν, το σύστημα πρόληψης είναι απόν, ή, αν θέλετε, για να μην ισοπεδώνω τα πράγματα, είναι ελάχιστα υπαρκτό ένα σύστημα πρόληψης της ενδοοικογενειακής βίας.
Έχω αντιρρήσεις με τις επί μέρους ρυθμίσεις του νομοσχεδίου. Έχω, για παράδειγμα, αντίρρηση για το γεγονός ότι δεν καθιδρύεται το λεγόμενο «οικογενειακό δικαστήριο», το οποίο με μεγαλύτερη γνώση, με μεγαλύτερη εμπειρία και πληρότητα θα μπορούσε να αντιμετωπίζει παράνομες συμπεριφορές, οι οποίες αναφέρονται στη λεγόμενη «ενδοοικογενειακή βία». Γνωρίζω τον αντίλογο του κυρίου Υπουργού, όπως διατυπώθηκε και στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, ότι δεν είναι δυνατόν να ιδρύουμε ειδικά δικαστήρια ή να έχουμε ειδικούς δικαστές για κάθε περίπτωση.
Πρέπει να σας πω ότι με την αρχή της άποψης αυτής συμφωνώ, αλλά εδώ πρόκειται για ένα ιδιαίτερο ζήτημα. Πρόκειται για την οικογένεια με ιδιαιτερότητες, πρόκειται για τις σχέσεις ανθρώπων που συνυπάρχουν και πέρα από τη συμβατική έννοια της οικογένειας, πρόκειται εν τέλει για το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας, που ένα οικογενειακό δικαστήριο θα μπορούσε επιτυχέστερα και επωφελέστερα να το αντιμετωπίσει ως φαινόμενο. Σε καμιά περίπτωση το οικογενειακό δικαστήριο δεν πρέπει να το κατατάξουμε στην ίδια κατηγορία με άλλα ειδικά ποινικά δικαστήρια, τα οποία κάποιοι αναζητούν.
Είναι, όμως, έντονη η αντίρρησή μου για την ποινική διαμεσολάβηση. Η ποινική διαμεσολάβηση –θα τα πούμε και στη συζήτηση επί των άρθρων- όπως δομείται, νομίζω ότι είναι αναποτελεσματική και θα οδηγήσει σε περαιτέρω επιπλοκές -σε ό,τι αφορά στις σχέσεις των ανθρώπων, οι οποίοι κινούνται στο πλαίσιο της, όπως οριοθετείται, έννοιας της ενδοοικογενειακής βίας και μετά τις τροποποιήσεις που έφερε ο κύριος Υπουργός.
Εξακολουθώ κύριε Υπουργέ, να έχω την άποψη ότι ελέγχεται και συνταγματικά η ποινική διαμεσολάβηση την οποία εισάγετε. Δίδετε αρμοδιότητες στον εισαγγελέα, τις οποίες δεν δικαιούται. Και πρέπει να σας πω ότι αυτό το θέμα έχει απασχολήσει και τη γαλλική έννομη τάξη και έχει αποφανθεί το γαλλικό δικαστήριο ότι είναι αντισυνταγματική η ρύθμιση του ποινικού συμβιβασμού κατά τη γαλλική έννομη τάξη. Εγώ υποστηρίζω ότι είναι αντισυνταγματική και για την ελληνική έννομη τάξη, πέρα από τα άλλα προβλήματα που θα δημιουργήσει αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης των ζητημάτων της ενδοοικογενειακής βίας.
Βεβαίως είναι θετικό το γεγονός ότι σε καμιά περίπτωση η ποινική διαμεσολάβηση δεν εμποδίζει την προώθηση ρυθμίσεων, όπως για παράδειγμα το διαζύγιο λόγω κλονισμού της εγγάμου σχέσεως ή το ότι ο ποινικός συμβιβασμός μπορεί να καταργείται από την ώρα που το θύμα θα δηλώσει ότι δεν επιθυμεί τον ποινικό αυτό συμβιβασμό. Έχω, όμως, την εντύπωση ότι μπορεί να λειτουργεί πάρα πολλές φορές ως μια θεσμική παραμυθία ο ποινικός συμβιβασμός, που θα εμπλέκει περαιτέρω τα ζητήματα. Και κατά τούτο είμαι αντίθετος. Και επειδή θεωρώ καίριο και σημαντικό αυτό το ζήτημα, για το λόγο αυτό και δεν θα ψηφίσω επί της αρχής το σχέδιο νόμου, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζω -και το είπα με απόλυτη πολιτική ειλικρίνεια- ότι έχει θετικές διατάξεις και μάλιστα μετά την εισαγωγή ρυθμίσεων που ήλθαν σήμερα με τις τροποποιήσεις που επέφερε ο κύριος Υπουργός.
Θέλω επίσης να επισημάνω ότι είναι πάρα πολύ θετικό το γεγονός ότι με το άρθρο 24 του σχεδίου νόμου, που αφορά στην κατάχρηση ανηλίκων σε ασέλγεια, καλούμαστε να ρυθμίσουμε -και στη βάση των δεδομένων που μ’ ένα δραματικό και έντονο τρόπο εμφανίζονται-, ένα ζήτημα εξαιρετικά ευαίσθητο, εξαιρετικά σημαντικό και εξαιρετικό απειλητικό για τα παιδιά και για την κοινωνία συνολικότερα. Και κατά τούτο οι ρυθμίσεις που εισάγετε, κύριε Υπουργέ, είναι εξαιρετικά θετικές αναφορικά με την τροποποίηση του άρθρου 342 του Ποινικού Κώδικα, που αφορά στην κατάχρηση ανηλίκων σε ασέλγεια.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ολοκληρώνοντας την ομιλία μου επί της αρχής του σχεδίου νόμου και με την επιφύλαξη να διατυπώσω, όπως έπραξα και στην επιτροπή, τις επί μέρους παρατηρήσεις μου για τα άρθρα, θέλω για μια άλλη φορά να επισημάνω ότι η ενδοοικογενειακή βία έχει ως θύμα και αναφορά το γυναικείο φύλο. Και οφείλει τούτη εδώ η Βουλή να συμπεριλάβει την αναφορά και την επισήμανση αυτή και στην εισηγητική έκθεση, αλλά και στη συγκεκριμένη διάταξη του ορισμού της ενδοοικογενειακής βίας. Διαφορετικά, φοβάμαι ότι μέσα από τη γενίκευση του θέματος και τη μη οριοθέτηση και τον προσδιορισμό –και ο προσδιορισμός είναι το γυναικείο φύλο- αποφεύγουμε να πούμε ολόκληρη την αλήθεια. Η αλήθεια είναι ότι ο βασικός δραματικός πρωταγωνιστής της ενδοοικογενειακής βίας είναι, δυστυχώς, η γυναίκα.
ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΕΡΕΝΤΙΤΗ: Δεν είναι ο βασικός.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Είναι ο αποκλειστικός, κυρία Μερεντίτη και η όποια ακραία εξαίρεση μπορεί να έχει ως θύμα έναν αρσενικό, δεν συνιστά λόγο αναιρετικό του ισχυρισμού που διατυπώνω με έμφαση και με εξαιρετικά έντονο τρόπο. Μπορεί να υπάρχει μια ακραία εξαίρεση, αλλά η γυναίκα είναι το θύμα. Και αυτό πρέπει να το δούμε και πρέπει να το αντιμετωπίσει το νομοσχέδιο σε συμφωνία με το Σύνταγμα, με την πρόσφατη Αναθεώρηση του Συντάγματος που έγινε το 2001. Και σε συμφωνία με το πρόγραμμα δράσης της Παγκόσμιας Διάσκεψης του Πεκίνου. Δεν πρέπει να κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας.
Καταψηφίζω, λοιπόν, για τους λόγους που ανέφερα, επί της αρχής το σχέδιο νόμου, με την επιφύλαξη να διατυπώσω και τη θετική μου άποψη για επί μέρους ρυθμίσεις.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε τον κ. Κουβέλη.
Το λόγο έχει τώρα η εισηγήτρια του ΠΑ.ΣΟ.Κ. κ. Θεοδώρα Τζάκρη.
ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΖΑΚΡΗ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κατ’ αρχήν η νομοθετική ρύθμιση για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας αποτέλεσε πάγιο αίτημα του γυναικείου κινήματος. Επομένως, η κατάθεση του παρόντος νομοσχεδίου από τον Υπουργό Δικαιοσύνης και τα συναρμόδια Υπουργεία είναι ένα θετικό βήμα.
Έχοντας την πεποίθηση ότι πρόκειται για μια ολοκληρωμένη ρύθμιση, ήμασταν έτοιμοι να δεχθούμε την ψήφιση του προτεινόμενου νομοσχεδίου κατ’ αρχήν και να προτείνουμε τροποποιήσεις στα επί μέρους άρθρα, όπου αυτό κρίνονταν αναγκαίο, προς το σκοπό της επιτυχούς αντιμετώπισης του φλέγοντος αυτού ζητήματος που συνιστά μέγιστο πρόβλημα παγκοσμίως.
Ωστόσο η προσεκτική ανάγνωση του προτεινόμενου προς ψήφιση νομοσχεδίου, σε συνδυασμό και με την εισηγητική του έκθεση, αποτέλεσαν για μας μια δυσάρεστη έκπληξη και προκάλεσαν ανάμικτα συναισθήματα απογοήτευσης και ανησυχίας για την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίστηκαν οι νομικές, κοινωνικές και οικονομικές παράμετροι αυτού του σοβαρότατου ζητήματος και για τον παντελώς εσφαλμένο και αναχρονιστικό προσανατολισμό του, όπως αυτός ρητά διακηρύσσεται στην εισηγητική του έκθεση και αναλύεται ειδικότερα στη συνέχεια στις επί μέρους διατάξεις του.
Το πνεύμα του προτεινόμενου νομοσχεδίου αποτυπώνεται με σαφήνεια στην αιτιολογική του έκθεση. Ήδη, με την πρώτη παράγραφο αυτής, οι νομοθετούντες παίρνουν θέση δηλώνοντας ρητά ότι «Σκοπός του παρόντος σχεδίου νόμου είναι να αντιμετωπισθεί το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας… ώστε να ενισχυθεί η αρμονική συμβίωση των προσώπων στο πλαίσιο της οικογένειας». Με το παρόν σχέδιο νόμου η πολιτεία δεν επιδιώκει να παρέμβει «στην ιδιωτική ζωή των μελών της οικογένειας και δεν θίγει ήθη, αξίες και αρχές, όπως αυτές διαμορφώνονται στην ελληνική κοινωνία».
Αμέσως παρακάτω οι νομοθετούντες προσθέτουν: «...αφ’ ετέρου δε ο νομοθέτης ανταποκρίνεται προς τις συνταγματικές υποχρεώσεις για παροχή αυξημένης προστασίας στην οικογένεια».
Για ποια οικογένεια μιλάμε όμως; Για ποια ήθη, αξίες και αρχές κόπτεται -μην τυχόν και τα θίξει- ο προτεινόμενος νόμος, που θέλει μάλιστα να τα διατηρήσει «όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί στην ελληνική κοινωνία»; Να σας πω επί λέξει ποια ήθη εννοεί ο νομοθέτης; Το ήθος της λογικής της ελληνικής κοινωνίας του 1960, που δεχόταν περιχαρής ότι «Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο» και των αντίστοιχων ασμάτων της εποχής του τύπου «Θέλω τα χάδια μου και τη σφαλιάρα μου από τον άνθρωπο που αγαπώ»! Αυτά τα ήθη τρέμουμε να μην αγγίξουμε;
Γιατί ποιος από μας μπορεί βάσιμα να ισχυριστεί ότι το φαινόμενο της βίας δεν είναι παλιά μάστιγα της κοινωνίας μας και δεν συνδέεται άρρηκτα με την πατριαρχική δομή της ελληνικής κοινωνίας και οικογένειας, που είναι και η βασική γενεσιουργός αιτία για την ύπαρξή του; Είναι άραγε δίκαιος και σωστός ο προσανατολισμός ενός νόμου για την αντιμετώπιση της βίας μέσα στην οικογένεια, όταν δεν ενδιαφέρεται καθόλου για την κατάσταση του θύματος, που στο 98% των περιπτώσεων είναι η γυναίκα και τα παιδιά - μάρτυρες της καθημερινής βιαιότητας- αλλά κόπτεται αποκλειστικά και μόνο για τη στήριξη και τη διατήρηση της οικογένειας με οποιουσδήποτε όρους;
Όταν συζητούμε για τη βία στην οικογένεια, πρέπει να ομολογήσουμε πρώτα τι είδους κοινωνία και τι είδους οικογένεια θέλουμε. Θέλουμε μια οικογένεια υγιή, με άτομα που ελεύθερα θα αναπτύσσουν την προσωπικότητα και τις ικανότητές τους μέσα στα πλαίσια αυτής και θα κάνουν πράξη τον καθημερινό σεβασμό στα στοιχειώδη συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα του ανθρώπου και στην αρχή της ισότητας ή θέλουμε τη διατήρηση της έννοιας της οικογένειας με κάθε κόστος, μόνο και μόνο γιατί δεν αντέχουμε ως κοινωνία να δεχθούμε ότι τα παιδιά μπορούν να μεγαλώνουν και με διαζευγμένους γονείς και μάλιστα να αναπτύσσονται πολύ καλύτερα από ό,τι θα αναπτύσσονταν σε μία προβληματική οικογένεια; Άλλωστε αυτός ο φρικτός θεσμός της ποινικής διαμεσολάβησης που τόσο αβασάνιστα προτείνετε με το παρόν νομοσχέδιο, απηχεί ακριβώς αυτήν την αντίληψη σας: Καλύτερα μια οικογένεια μ’ ένα προβληματικό γονιό, που τρομοκρατεί και κακοποιεί σύζυγο και τέκνα, παρά καθόλου οικογένεια!
Μια κατ’ άρθρον κριτική ανάγνωση, όμως, των νέων διατάξεων θα σας αποδείξει πόσο αδιάφοροι στέκεστε απέναντι στα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας και πόσο αγωνιάτε για τη διατήρηση των παραδοσιακών δομών της ελληνικής κοινωνίας, ακόμη, και όταν αυτές οι δομές είναι βάρβαρες, απάνθρωπες και ξεπερασμένες σε κάθε χώρα που σέβεται τον εαυτό της και τους πολίτες της.
Άρθρο πρώτο: Ορισμοί. Όσον αφορά την έννοια της ενδοοικογενειακής βίας, ο παρών νόμος επιλέγει να ποινικοποιήσει μόνο τις σωματικές βλάβες και από αυτές μόνο τις σοβαρότερες και επαχθέστερες, ήτοι την απλή σωματική βλάβη, τη επικίνδυνη σωματική βλάβη, τη βαριά σωματική βλάβη, τη θανατηφόρα σωματική βλάβη και την ανθρωποκτονία. Με μια λέξη, αν το θύμα δεν χρειαστεί νοσοκομείο, δεν υπάρχει λόγος να συζητούμε για οικογενειακή βία.
Και για να γίνει σε όλους κατανοητό τι εννοώ, πρέπει να σας εξηγήσω ότι στην έννοια της απλής σωματικής βλάβης, που ο προτεινόμενος νόμος υπαγάγει στην αυξημένη προστασία των διατάξεων για την ενδοοικογενειακή βία, ανήκουν μόνο οι σοβαρότερες σωματικές βλάβες, όπως κατάγματα, τραύματα βαθιά, απώλειες μελών του σώματος και γενικά οι εμφανείς και διακριτές κακώσεις στο σώμα με επιβλαβή αποτελέσματα στη μορφική ακεραιότητα του σώματος.
Αντίθετα, ενέργειες όπως το ράπισμα με το χέρι, η κλωτσιά, το τράβηγμα των μαλλιών, η βίαιη απώθηση προς έναν τοίχο ή μία πόρτα στη διάρκεια μιας φιλονικίας, εμπίπτουν στην έννοια των όλως ελαφρών και ασήμαντων σωματικών βλαβών, που ο προτεινόμενος νόμος με θρασύτητα και αναισχυντία αποκλείει από την έννοια της ενδοοικογενειακής βίας, ακόμη και αν αυτές συμβαίνουν κατ’ εξακολούθηση, είναι επαναλαμβανόμενες. Το θύμα μιας τέτοιας και καθημερινής ακόμη κακοποίησης μέσα στην οικογένεια, προστατεύεται όπως και αν υφίστατο την κακοποίηση αυτή από κάποιο ξένο, εκτός της οικογενειακής στέγης του, όπου όμως θα ήταν σχεδόν αδύνατο να υποστεί τη μεταχείριση αυτή καθημερινά, γιατί στην περίπτωση που κινδυνεύεις από έναν ξένο σπεύδεις ναι προστατευτείς στην ασφαλή για σένα οικία σου. Αν, όμως, η κακοποίηση αυτή συμβαίνει μέσα στο σπίτι σου, πού θα πας για να προστατευτείς; Γι’ αυτόν το λόγο χρειαζόμαστε το νόμο για τη βία μέσα στην οικογένεια, αλλά ένα νόμο ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό και όχι ακρωτηριασμένο από το πρώτο του κιόλας άρθρο.
Με ποια κριτήρια, ποια προεργασία και ποια εμπειρία καταλήξατε να αρνείστε να ρυθμίσετε το μεγαλύτερο ποσοστό των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας, που αφορά την ψυχολογική βία, τη λεκτική βία και την ελαφρά σωματική βία; Όταν οι άνδρες βιαιοπραγούν με τους τρόπους αυτούς, δεν έχουν ακριβώς τον ίδιο σκοπό όπως και όταν βιαιοπραγούν με πρόκληση σοβαρότερων σωματικών βλαβών, ήτοι για να ελέγξουν και να εξουσιάσουν τις συζύγους και τα παιδιά τους; Είναι προφανές ότι όχι μόνο αγνοείτε τη βία στην οικογένεια σαν φαινόμενο και τις αιτίες που την προκαλούν, αλλά ούτε ενδιαφερθήκατε να την ερευνήσετε ούτε και να την καταλάβετε ούτε και να την αντιμετωπίσετε.
Παρακάτω, στην παράγραφο 2 του άρθρου 6, θελήσατε να θεσπίσετε μια διακεκριμένη παραλλαγή του εγκλήματος της επικίνδυνης σωματικής βλάβης επιβάλλοντας αυστηρότερα όρια ποινής, ακριβώς διότι είναι μία επικίνδυνη σωματική βλάβη που προκαλείται στα πλαίσια της οικογένειας και τούτο κάνει την πράξη σοβαρότερη. Ωστόσο, μεταφέρατε τη διάταξη τόσο πρόχειρα και εσφαλμένα, που στην ουσία την καταστήσατε ανεφάρμοστη. Και αμέσως θα εξηγήσω τι εννοώ:
Επικίνδυνη σωματική βλάβη είναι μία κατ’ αποτέλεσμα απλή σωματική βλάβη, -δηλαδή ένα κάταγμα, ένα τραύμα- που τελέστηκε με τρόπο που μπορούσε να προκαλέσει στον παθόντα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη. Τι λέτε, όμως, εσείς με τον παρόντα νόμο; Ότι αν ο σύζυγος προκαλέσει στη σύζυγό του μια απλή σωματική βλάβη, που είναι δυνατό να της προκαλέσει κίνδυνο ζωής ή βαριά σωματική βλάβη, τότε και μόνο τότε έχουμε επικίνδυνη σωματική βλάβη! Ε, λοιπόν, να σας ενημερώσω ότι μία απλή σωματική βλάβη από μόνη της δεν μπορεί να προκαλέσει ούτε κίνδυνο ζωής ούτε βαριά σωματική βλάβη. Ένα σπασμένο σαγόνι, μία ελαφρά διάσειση, ένα κομμένο δάχτυλο δεν θα θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή του θύματος! Ο τρόπος με τον οποίο προκλήθηκε η σωματική βλάβη, είναι που καθιστά τη βλάβη, επικίνδυνη και έτσι ατυχώς, όπως το γράφετε στο νόμο, θα έχουμε στην πράξη προφανείς επικίνδυνες σωματικές βλάβες στα πλαίσια της οικογένειας και δεν θα μπορεί ο δικαστής να τις υπαγάγει στο νέο νόμο, γιατί δεν θα πληρούται το πραγματικό της διάταξης που θεσπίσατε.
Ερχόμαστε τώρα στο σοβαρότερο πρόβλημα της επίμαχης διάταξης. Θεωρώ πως θα πρέπει να στοιχειοθετείται το αδίκημα της επικίνδυνης σωματικής βλάβης στα πλαίσια της οικογένειας και να επισύρει τη μεγαλύτερη ποινή που προβλέπεται κατά το ρητό ορισμό του νόμου και στην περίπτωση που έχουμε κατ’ αποτέλεσμα μια όλως ελαφρά ή εντελώς ασήμαντη σωματική βλάβη, που τελέστηκε όμως με τρόπο που μπορούσε να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη. Για σκεφθείτε την περίπτωση που ο δράστης σύζυγος επιτίθεται στη σύζυγό του με μαχαίρι. Ο παθών αμύνεται και από τη διαμάχη τελικά ο παθών σύζυγος διασώζεται με κάποιες αμυχές.
Με τη διάταξή σας, αυτή η σωματική βλάβη δεν εμπίπτει στην έννοια της επικίνδυνης σωματικής βλάβης μέσα στην οικογένεια, με αποτέλεσμα ο δράστης σύζυγος να αντιμετωπίζει τη μειωμένη ποινή που αντιμετωπίζει ο κάθε ξένος δράστης βάσει του άρθρου 309 του Ποινικού Κώδικα, το δε θύμα να μην απολαμβάνει καμία προστασία παρά αυτήν που είχε ως τώρα. Αλλά δεν είναι άδικο η σύζυγος αυτή να στερείται όλων των ευεργετικών διατάξεων ενός νόμου για την ενδοοικογενειακή βία, απλώς και μόνο γιατί ήταν αρκετά ικανή για να αποφύγει την πρόκληση σοβαρής σωματικής βλάβης από το βίαιο σύζυγό της;
Άρθρο 6, παράγραφοι 2β΄ και 2γ΄: Με τη διάταξη του άρθρου 6, παράγραφος 2γ΄, τροποποιείτε τον Ποινικό Κώδικα στην περίπτωση της σκοπούμενης βαριάς σωματικής βλάβης και την τιμωρείτε όχι μόνο αν ο δράστης γνώριζε ότι από την πράξη του με βεβαιότητα θα προκύψει βαριά σωματική βλάβη του θύματος και το επιθυμούσε (άμεσος δόλος α΄ βαθμού), αλλά και αν χωρίς να το επιθυμεί αυτό το αποτέλεσμα, ωστόσο το αποδεχόταν (άμεσος δόλος β΄ βαθμού). Ορθότερο κρίνουμε ότι είναι να τιμωρείται ο σύζυγος για βαριά σκοπούμενη σωματική βλάβη του άλλου συζύγου και στην περίπτωση του ενδεχόμενου δόλου, δηλαδή όταν γνώριζε ότι από την πράξη του ενδέχεται να προκαλέσει στο σύζυγό του βαριά σωματική βλάβη και ωστόσο το αποδεχόταν.
Γι’ αυτό πρέπει να περιληφθεί στην υποκειμενική υπόσταση της βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης στα πλαίσια του γάμου και ο ενδεχόμενος δόλος, ώστε να τιμωρείται, κατά το άρθρο 6 παράγραφος 2γ΄, ο δράστης σύζυγος που προκάλεσε βαριά σωματική βλάβη στη γυναίκα του όχι μόνο αν ήταν βέβαιος ότι από την πράξη του η γυναίκα του θα πάθαινε αυτήν τη βλάβη -θα έμενε φυτό- αλλά και αν απλώς το πιθανολογούσε και ωστόσο συνέχισε να τη χτυπά.
Άρθρο 6, παράγραφος 4: Ακολούθως, στην παράγραφο 4 του άρθρου 6, η αιτιολογική σας έκθεση διακηρύσσει ότι θεωρούνται ως διακεκριμένες μορφές του εγκλήματος, ο βασανισμός του θύματος και η πρόκληση ψυχικής βλάβης, ιδίως με πράξεις εγκλεισμού και απομόνωσης του θύματος. Πώς, όμως, θα διαπιστωθεί η ύπαρξη ψυχικής βλάβης; Ο νόμος απαιτεί, πρώτον, το θύμα να υποστεί τουλάχιστον απλή σωματική βλάβη και, δεύτερον, το θύμα θα πρέπει να αποδείξει ότι η σωματική βλάβη αυτή συνιστά μεθοδευμένη πρόκληση ψυχικού πόνου ικανού να του επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη. Δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ πρέπει να αποδείξει η σύζυγος ότι ο δράστης σύζυγος της την παντρεύτηκε επειδή τη μισούσε θανάσιμα και την κακοποιούσε με σκοπό να την εξοντώσει ηθικά! Αυτά δεν μπορούν να αποδειχθούν ποτέ σε αίθουσα δικαστηρίου και αν εσείς εμμένετε σ' αυτό, μου δίνετε την εντύπωση ότι δεν γνωρίζετε τη δικαστηριακή πραγματικότητα.
Με τις διατάξεις των άρθρων 7, 8 και 9 επιχειρείτε να δημιουργήσετε διακεκριμένες παραλλαγές, που να συνιστούν επιβαρυντικές περιστάσεις των εγκλημάτων της παράνομης βίας, της παράνομης απειλής και της προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας. Το σωστό είναι σε καθένα από τα εγκλήματα αυτά να προσθέσετε μόνο το πρόσωπο του δράστη και του θύματος με την ιδιότητά τους και, επίσης, τη νέα αυξημένη ποινή. Το να αλλάζετε την αντικειμενική υπόσταση του κάθε εγκλήματος, ουσιαστικά σημαίνει ότι θεσπίζετε νέα εγκλήματα με διατάξεις δυσεφάρμοστες και προβληματικές.
Για παράδειγμα, ποιος θα ερμηνεύσει το εάν η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας γίνεται με ιδιαίτερα ταπεινωτικό τρόπο, όπως απαιτείται από το νέο νόμο, ώστε να είναι ποινικά κολάσιμη και πότε είναι απλώς ταπεινωτική, ώστε να είναι ποινικά αδιάφορη; Νομίζω ότι θα μπούμε σ’ έναν ερμηνευτικό κυκεώνα που δεν το απαιτεί το υπάρχον 337 άρθρο του Ποινικού Κώδικα.
Άρθρο 8. Στο βιασμό και στην κατάχρηση σε ασέλγεια μέσα στο γάμο δεν θα αναφερθώ, διότι επιτέλους εναρμονίστηκε η χώρα μας με τις επιταγές όλων των χωρών που θέλουν να σέβονται τον εαυτό τους. Θέλω να σημειώσω μόνο ότι η προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου 338, παράγραφος 1 του Ποινικού κώδικα που εισάγεται με το άρθρο 7, παράγραφος 2 του προτεινόμενου νομοσχεδίου, παραβλέπει ότι ενώ ορθώς στο άρθρο 336 του Ποινικού Κώδικα έχουν εξομοιωθεί από άποψη βαρύτητας η συνουσία με όλες τις άλλες ασελγείς πράξεις, ακριβώς αντίθετα, στο άρθρο 338 του Ποινικού Κώδικα, η συνουσία εξομοιώνεται μόνο με την παρά φύση ασέλγεια, που τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών, ενώ η τέλεση των υπολοίπων ασελγών πράξεων αντιμετωπίζεται με ηπιότερες ποινές, π.χ. τουλάχιστον φυλάκιση έξι μηνών. Αυτή η διαφοροποίηση των ποινών δεν έχει καμία δικαιολογητική βάση. Στο άρθρο 338 θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται με ενιαία ποινή κάθειρξης έως δέκα ετών η συνουσία ή άλλη ασελγής πράξη που τελείται με κατάχρηση της παραφροσύνης του άλλου ή της από οποιαδήποτε αιτία προερχόμενης ανικανότητάς του να αντισταθεί.
Έρχομαι τώρα στο σοβαρότατο θεσμό της ποινικής διαμεσολάβησης που τον είδαμε για πρώτη φορά στο ελληνικό ποινικό δικαιικό σύστημα πρόσφατα με το άρθρο 45Α του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, όπου ο εισαγγελέας μπορεί να απέχει από την ποινική δίωξη ενός παραβάτη ανηλίκου.
Τι σχέση έχει αυτή η φιλοσοφία του άρθρου 45Α του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, που επιθυμεί να δώσει μια δεύτερη ευκαιρία στον ανήλικο δράστη που τελεί για πρώτη φορά ένα ελαφράς απαξίας έγκλημα, με την ποινική διαμεσολάβηση που θεσπίζει ο νέος νόμος, επιτρέποντας την ατιμωρησία σ’ έναν ανήλικο δράστη που βιαιοπραγεί κατά ενός μέλους ή μελών της οικογενείας του συστηματικά και για πολύ καιρό, μέχρι που κάποια στιγμή κάποιος τρίτος ή το θύμα φθάνουν να καταγγείλουν κάποια από τις επιθέσεις αυτές;
Για να ενεργοποιηθεί ο θεσμός της διαμεσολάβησης, ο δράστης -εμφανιζόμενος στο δικαστήριο- πρέπει και αρκεί να το δηλώσει, χωρίς να υποχρεούται καν να παραδεχτεί την ενοχή του. Για να πετύχει τη διαμεσολάβηση ο δράστης, αρκεί να δώσει το λόγο της τιμής του ότι δεν θα ξαναχτυπήσει τη γυναίκα του, ότι θα παρακολουθήσει ένα συμβουλευτικό πρόγραμμα –το οποίο ένας Θεός ξέρει πότε θα οργανωθεί στη χώρα μας- και ότι θα καταβάλει μια εύλογη χρηματική ικανοποίηση στην κακοποιημένη γυναίκα του.
Πουθενά ο προτεινόμενος νόμος δεν ορίζει αν ο ιατρός που θα καθορίσει το συμβουλευτικό πρόγραμμα που θα παρακολουθήσει ο δράστης, στο τέλος θα πρέπει να συντάξει μια έκθεση–πραγματογνωμοσύνη αναφορικά με την ψυχολογική και διανοητική κατάσταση του δράστη, παρά μόνο αναφέρεται ότι ο ιατρός αυτός στο τέλος θα δώσει μια πιστοποίηση στον ασθενή δράστη ότι εκείνος παρακολούθησε τις συνεδρίες που του προτάθηκαν.
Και λοιπόν; Είμαστε τόσο απόλυτα σίγουροι ότι ο δράστης αποθεραπεύτηκε τελείως; Ποιος μας λέει ότι αυτός είναι κατάλληλος για πατέρας, σύζυγος, γιος ή θυγατέρα; Μας ενδιαφέρει τελικά αν ο δράστης μπορεί να αποτελέσει ξανά υγιές μέλος της οικογένειας, ή μας ενδιαφέρει μόνο να περατώσει τις συνεδρίες και να είναι τυπικά νόμιμος απέναντί μας;
Αν ο δράστης δεχθεί την ποινική διαμεσολάβηση, ο εισαγγελέας ερωτά και το θύμα εάν επιθυμεί και αυτό την ποινική διαμεσολάβηση και του δίνει προθεσμία το πολύ τριών ημερών για να σκεφτεί, μόνο όμως εφόσον το θύμα τη ζητήσει την προθεσμία αυτή. Τώρα το πόσοι θα πιέσουν το θύμα να δώσει μια δεύτερη ευκαιρία στο δράστη σύζυγο, είτε αυτοί είναι συγγενείς είτε είναι και τα αστυνομικά όργανα, το γνωρίζουμε όλοι, γιατί ζούμε στην Ελλάδα και ξέρουμε τι σημαίνει η διατήρηση της οικογένειας με κάθε κόστος.
Εφόσον η σύζυγος αρνηθεί, η δίκη θα συνεχιστεί σε βάρος του συζύγου της, ωστόσο η ίδια θα έχει στιγματισθεί στα μάτια των δικαστών ως τουλάχιστον σκληρή γυναίκα που δεν δέχτηκε να δώσει μια δεύτερη ευκαιρία στο σύζυγό της, δίχως κανείς να αναλογιστεί ότι για τη γυναίκα αυτή η κακοποίηση που καταγγέλθηκε, είναι μόνο ένας κρίκος σε μια μακρά αλυσίδα κακοποιήσεων που προηγήθηκαν και που είχαν μικρότερη είτε την ίδια ένταση με την καταγγελία και βρήκε για πρώτη φορά το κουράγιο να ζητήσει βοήθεια από τις αρχές. Και τούτο, γιατί κανείς δεν θέλει να καταλάβει ότι το θύμα της κακοποίησης είναι αυτό που χρειάζεται μια δεύτερη ευκαιρία για να ζήσει και όχι ο δράστης της κακοποίησης, γιατί μια δεύτερη ευκαιρία γι’ αυτόν σημαίνει μια νέα ευκαιρία για να αποτελειώσει το έργο της κακοποίησης που του διέκοψε το θύμα με την καταγγελία του.
Αν λοιπόν και η σύζυγος δεχτεί τη διαμεσολάβηση, τότε ο εισαγγελέας εκδίδει διάταξη και η υπόθεση τίθεται στο αρχείο, οπότε επέρχονται τα εξής ανήκουστα αποτελέσματα: Αν περάσουν τρία χρόνια και ο ενδιαφερόμενος δράστης συμμορφωθεί με τους όρους της διαμεσολάβησης, ήτοι εμφανισθεί στις συνεδρίες που ορίζει ο σύμβουλος και δεν καταγγελθεί άλλο περιστατικό βίας μέσα στην οικογένειά του, τότε η διαδικασία της ποινικής διαμεσολάβησης ολοκληρώνεται και η ποινική αξίωση της πολιτείας για το έγκλημα που συνιστά η πράξη του δράστη, εξαλείφεται οριστικά, δηλαδή -με μια λέξη- το έγκλημα παραγράφεται.
Με απλά λόγια, πλημμελήματα που στον Ποινικό Κώδικα παραγράφονται σε χρονικό διάστημα οχτώ ετών, τώρα που θεσπίζεται δήθεν κάτι βαρύτερο, παραγράφονται σε τρία μόλις έτη. Και για να μη μας μείνει καμία απορία, ο νόμος στο άρθρο 13 το λέει δύο φορές, αφού ρητά διευκρινίζει ότι η άσκηση ποινικής δίωξης για πράξη για την οποία εξαλείφθηκε η ποινική αξίωση της πολιτείας λόγω ολοκληρώσεως της ποινικής διαμεσολάβησης, είναι απαράδεκτη.
Θέλω, όμως, να σταθώ και σε μερικές άλλες παραμέτρους της ποινικής διαμεσολάβησης που ορίζουν οι παράγραφοι 3 και 4 και δίνουν τη δυνατότητα της ποινικής διαμεσολάβησης, όταν το θύμα είναι ανήλικο και δράστης είναι ο φυσικός ή ο θετός του γονέας.
Εν προκειμένω, ορίζεται ότι αν το θύμα της κακοποίησης είναι το ανήλικο παιδί, τη διαμεσολάβηση για λογαριασμό του την ενεργεί ο εισαγγελέας ανηλίκων με τον ασκούντα την επιμέλεια του τέκνου, εφόσον βέβαια ο τελευταίος δεν είναι ο δράστης του αδικήματος.
Στην παράγραφο αυτή κατ’ αρχήν εντοπίζεται η εξής αντίφαση: Αφ’ ενός μεν η κακοποίηση του ανηλίκου, κατά το άρθρο 4 του νομοσχεδίου, συνιστά λόγο για αφαίρεση της γονικής μέριμνας από το δράστη γονέα με πρωτοβουλία του εισαγγελέα και σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 1532 του Αστικού Κώδικα και αφ’ ετέρου δίνουμε τη δυνατότητα της ποινικής διαμεσολάβησης στο δράστη της κακοποίησης, ώστε με μόνη την υπόσχεσή του να μην ξαναχτυπήσει το παιδί, όχι μόνο να αποφευχθεί να του αφαιρεθεί η γονική μέριμνα, αλλά να παίρνει ξανά το παιδί και να πηγαίνει σπίτι για να ολοκληρώσει την κακοποίηση που ήδη ξεκίνησε σε βάρος του παιδιού.
Τι κάνουμε εδώ; Καλούμε τον εισαγγελέα να κρίνει δίχως καμία βοήθεια από κοινωνική υπηρεσία ή από κάποια κοινωνική λειτουργό, για το αν ο συγκεκριμένος γονέας λέει αλήθεια όταν υπόσχεται να μην κακοποιήσει ξανά το παιδί και όταν υπόσχεται ότι θα παρακολουθήσει το συμβουλευτικό πρόγραμμα που του προτείνεται. Έτσι του επιτρέπουμε ξανά του γονέα να πάρει στο σπίτι του ένα ανήλικο παιδί, που θα είναι παντελώς απροστάτευτο στα χέρια του. Και είναι τόσο ανάλγητο αυτό το νομοσχέδιο, που δεν προβλέπει καν μια κοινωνική υπηρεσία που θα συνεπικουρεί τον εισαγγελέα στο έργο του και που στη συνέχεια θα επιβλέπει το περιβάλλον του ανηλίκου και τη συμπεριφορά του γονέα.
Κατά τη γνώμη μας, ο θεσμός της ποινικής διαμεσολάβησης πρέπει να αποσυρθεί τελείως από το νομοσχέδιο. Είναι τόσο σοβαρή η φύση των αδικημάτων που το νομοσχέδιο αφορά, τόσο σημαντική η ιδιότητα του δράστη και του θύματος στο έγκλημα ως μέλη οικογένειας και τόσο μεγάλη η απαξία αυτών των αδικημάτων και η ανταπόκρισή τους στην κοινωνία, που δεν επιτρέπεται για κανένα λόγο η θεραπευτική και αναμορφωτική αγωγή, στην οποία πράγματι πρέπει να υποβληθεί ο δράστης, να γίνεται άλλοθί του για την απαλλαγή του από την ποινή που ο νόμος προβλέπει για την πράξη του.
Ως έσχατη, όμως, λύση και εν όψει της εμμονής σας να θεσπίσετε το θεσμό της ποινικής διαμεσολάβησης για τα επίμαχα εγκλήματα, θα μπορούσατε να προβείτε στις εξής τροποποιήσεις του νομοσχεδίου:
Πρώτον, η κατ’ αρχήν να μην επιτρέπεται ποινική διαμεσολάβηση αν το θύμα είναι ανήλικος ασχέτως του ποιος είναι ο φερόμενος ως δράστης.
Δεύτερον, όταν το θύμα της βίας είναι ενήλικος, να επιτρέπεται η εφαρμογή του θεσμού της ποινικής διαμεσολάβησης, μόνο αν κατά δήλωση του ιδίου του θύματος το καταγγελλόμενο περιστατικό βίας είναι το πρώτο περιστατικό βίας που τελεί ο δράστης μέσα στην οικογένεια.
Τρίτον, όσο ο δράστης που δέχτηκε τη διαμεσολάβηση παρακολουθεί το συμβουλευτικό ή θεραπευτικό πρόγραμμα, να μένει εκτός της οικογενειακής στέγης και κατά τις επισκέψεις του να παρακολουθείται από κοινωνική λειτουργό.
Τέταρτον, αντίστοιχη ψυχολογική στήριξη να παρέχεται και στο θύμα της οικογενειακής βίας σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος που θα παρακολουθεί ο δράστης.
Πέμπτον, μετά το πέρας του προγράμματος, ο υπεύθυνος ιατρός να συντάσσει έκθεση-αναφορά για την ψυχολογική και διανοητική κατάσταση του δράστη και του θύματος και να γνωμοδοτεί για τη δυνατότητα του δράστη να επιστρέψει στην οικογενειακή στέγη, καθώς και για την προσφορότητα μιας τέτοιας ενέργειας. Το δε θύμα με κανένα τρόπο να μην υποχρεούται να δεχθεί το δράστη πίσω στην οικογένεια μόνο και μόνο επειδή απλώς παρακολούθησε τις συνεδρίες.
Σ’ όλη τη διάρκεια της τριετίας που θα αποτελέσει το χρόνο δοκιμασίας του δράστη της ενδοοικογενειακής βίας, η οικογένεια θα πρέπει να παρακολουθείται από την αρμόδια υπηρεσία της Κοινωνικής Πρόνοιας, π.χ. ένα κέντρο φροντίδας οικογένειας, ώστε να βεβαιώνεται ότι πραγματικά ο δράστης δεν κακοποιεί πια τα μέλη της οικογένειάς του και όχι να αρκούμαστε στο γεγονός ότι το θύμα δεν προέβη σε νέα καταγγελία εντός της τριετίας.
Κύριε Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, αναγνωρίζω ως θετική την τροποποίηση που έχει φέρει ήδη ο Υπουργός όσον αφορά την εισαγωγή στην έννοια της οικογενειακής βίας και της όλως ελαφράς σωματικής βλάβης. Από ΄κει και πέρα όμως ζητούμε, για να μπορέσουμε να ψηφίσουμε το νομοσχέδιο κατ’ αρχήν –και λέμε ότι δεν μπορούμε να το πράξουμε σε διαφορετική περίπτωση- να αποσυρθεί τελείως ο απαράδεκτος θεσμός της δικαστικής διαμεσολάβησης ή εν πάση περιπτώσει να τεθεί αυτός υπό τις προϋποθέσεις, που μόλις παραπάνω αναλυτικά σας ανέφερα. Διαφορετικά, αρνούμαστε να ψηφίσουμε το νομοσχέδιο επί της αρχής.
Ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι ο Βουλευτής κ. Αριστείδης Μουσιώνης ζητεί ολιγοήμερη άδεια απουσίας του στο εξωτερικό. Εγκρίνει η Βουλή;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Η Βουλή ενέκρινε τη ζητηθείσα άδεια.
Η Κοινοβουλευτική Εκπρόσωπος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Νικολαϊδου έχει το λόγο.
ΒΕΡΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ: Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, συζητάμε ένα υπαρκτό πρόβλημα. Το ξέρουμε, το αναγνωρίζουμε και είναι γνωστό ότι οι γυναίκες δεν το βγάζουν τόσο εύκολα προς τα έξω. Επίσης, είναι γνωστό ότι υπάρχει μια έξαρση του προβλήματος στις σημερινές συνθήκες, παρ’ ότι δυστυχώς μέχρι σήμερα στοιχεία από τη χώρα μας δεν υπάρχουν. Το δήλωσε μάλιστα και η εισηγήτρια του κυβερνώντος κόμματος, κάνοντας μια προσπάθεια να παρουσιάσει στοιχεία από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Βέβαια για την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα μπω στον πειρασμό να πω ότι μέχρι σήμερα όλα τα μέτρα που πήραν δήθεν για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας, δεν έχουν κάποιο αποτέλεσμα από τη στιγμή που η νομοθεσία τους είναι τέτοια, ώστε να επιτρέπει την ίδρυση, για παράδειγμα, στη Φιλανδία κόμματος παιδοφιλόφιλων από τη μία και από την άλλη διατηρείται σε παρανομία το Κομμουνιστικό Κόμμα της Γερμανίας. Είναι βέβαια θετικό το ότι δεν θεωρείται αυτό φυσιολογικό φαινόμενο.
Πού εμφανίζεται περισσότερο η ενδοοικογενειακή βία; Οπωσδήποτε στις οικογένειες που έχουν κοινωνικά προβλήματα, σ’ αυτούς που είναι καταδικασμένοι να ζουν στη φτώχεια, στην ανέχεια, με τους σημερινούς μισθούς και τις σημερινές αυξήσεις των 77 λεπτών, σ’ αυτήν την κατάσταση, σ’ αυτές τις κοινωνικές συνθήκες. Όχι ότι δεν υπάρχει το πρόβλημα στις άλλες οικογένειες, των μεγαλοεπιχειρηματιών, απλά εκεί το πρόβλημα έχει τη ρίζα του στο χρήμα, στα μερίδια των επιχειρήσεών τους και είναι τόσο αδίστακτοι που πολλές φορές παίρνουν τον νόμο οι ίδιοι στα χέρια τους. Εμφανίζεται λοιπόν το πρόβλημα και είναι καθαρό στις οικογένειες που έχουν κοινωνικά προβλήματα και κύρια είναι σε βάρος των γυναικών.
Θα συμφωνήσω ότι το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά τη βία κατά των γυναικών, η οποία, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο με συγκεκριμένες οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές αιτίες. Είναι μία ακραία φυλετική διάκριση των ταξικών εκμεταλλευτικών κοινωνιών.
Η κατά καιρούς διατυπωμένη θέση τόσο στα ντοκουμέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και από τις ελληνικές κυβερνήσεις και του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και από ένα μεγάλο τμήμα μη κυβερνητικών οργανώσεων ότι το φαινόμενο αυτό μπορεί, για παράδειγμα, να πλήξει γυναίκες οποιασδήποτε ηλικίας ανεξαρτήτως παιδείας, εισοδήματος ή κοινωνικής θέσης, είναι διατυπωμένο σε απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου, 9/12/2005, που αφορούσε την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και τυχόν μελλοντικές ενέργειες. Το ίδιο ισχύει, για παράδειγμα και για τη διατύπωση που λέει ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο που δεν γνωρίζει γεωγραφικά, φυλετικά ή ταξικά όρια, από την εισήγηση που κατατέθηκε στις 25/11/2004, στην ελληνική Βουλή από τις έντεκα Βουλευτίνες της Νέας Δημοκρατίας και είναι σχετικό με το θέμα που συζητάμε.
Κατά την άποψή μας, αυτές οι διατυπώσεις αποκρύπτουν εσκεμμένα την ουσία του προβλήματος, ότι η βία δηλαδή κατά των γυναικών είναι μία μορφή φυλετικής καταπίεσης που είναι άρρηκτα δεμένη με την ταξική κοινωνία. Όσο και αν δεν θέλετε να το παραδεχθείτε ή να το ακούσετε, ο καπιταλισμός είναι μία ταξική εκμεταλλευτική κοινωνία, γι’ αυτό είναι και κοινωνία διπλής εκμετάλλευσης της γυναίκας, μια κοινωνία φυλετικής καταπίεσης.
Η οικονομική ανεξαρτησία κάθε γυναίκας είναι ουσιαστικός παράγοντας, για να έχει και κάθε γυναίκα τη δυνατότητα να αντισταθεί, να αποκρούσει τη βία που υφίσταται μέσα στο σπίτι ή και έξω από αυτό, για να μπορέσει να καταγγείλει και να απεμπλακεί από τον άνδρα δυνάστη.
Ο αποπροσανατολισμός και οι επιφανειακές ερμηνείες του προβλήματος, έχουν κατά την άποψή μας ένα στόχο, να αποκρύψουν πρώτα από τις γυναίκες θύματα, αλλά και από ολόκληρη την κοινωνία τις πραγματικές αιτίες εμφάνισής του, δηλαδή τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που καθιστούν τη γυναίκα, πολίτη δεύτερης κατηγορίας και θύμα της ανδρικής βίας.
Η γυναίκα που είναι το πρώτο θύμα της ανεργίας, της μερικής απασχόλησης, των νέων απελευθερωμένων εργασιακών σχέσεων και που στην κυριολεξία συνθλίβεται μέσα στις μυλόπετρες των αναδιαρθρώσεων, που υποκαθιστά με την προσωπική της εργασία τις ευθύνες του κράτους για κοινωνική προστασία, δεν μπορεί να αποκρούσει βίαιες συμπεριφορές, γιατί ακριβώς κρατιέται από αυτό το ίδιο το ταξικό κράτος, δέσμια σε προσωπικές και οικογενειακές σχέσεις παθογόνες για την ίδια και τα παιδιά της, αφού αυτό το ίδιο το κράτος δεν της εξασφαλίζει τους όρους της κοινωνικής και οικονομικής ανεξαρτησίας της.
Και βέβαια, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι ταυτόχρονα και παράλληλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, το σχολείο, ενίοτε και η Εκκλησία μαθαίνουν στη γυναίκα από μικρή ότι πρέπει να υπομένει την ανδρική βιαιότητα για να φθάσει στα σκαλιά της εκκλησίας, παρ’ ότι πρέπει να σημειώσουμε ότι σήμερα οι άνθρωποι παντρεύονται πιο εύκολα και δεν περιμένουν, όπως παλαιότερα, να γνωριστούν από συνοικέσιο. Σήμερα, προηγείται η συμβίωση και γνωρίζουν καλύτερα ο ένας τον άλλο. Και πάλι, όμως, τα προβλήματα της οικογένειας μέσα στις σημερινές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες είναι τέτοια που φαίνονται και ο γάμος με τα προβλήματά του βγάζει το πρόβλημα στην επιφάνεια.
Επίσης, δεν εξηγούν ποιοι είναι οι λόγοι που οδηγούν σήμερα έναν άνδρα να έχει βίαιη συμπεριφορά κατά της γυναίκας μέσα ή έξω από την οικογένεια, τι γεννάει την επιθετικότητά του.
Εμείς πιστεύουμε πάλι ότι η ταξική κοινωνία είναι υπεύθυνη για τη βίαιη συμπεριφορά και φυσικά, εάν αυτό δεν το αναλύσουμε, έχουμε στόχο να κρύψουμε την ευθύνη του συστήματος, που «στραγγαλίζει» οικονομικά την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα.
Όσον αφορά το νομοσχέδιο -όπως έχουμε πει και στην επιτροπή- είναι κατ’ αρχήν θετικό το ότι καθιστά για πρώτη φορά στην Ελλάδα ποινικό αδίκημα την ενδοοικογενειακή βία. Βλέπουμε αυτές τις θετικές πλευρές και μάλιστα, στις διακεκριμένες της μορφές, θα έλεγα, τιμωρείται με μεγάλες ποινές. Αυτό υπάρχει.
Επίσης, είναι θετικό το ότι η άσκηση της ενδοοικογενειακής βίας συνιστά μαχητό τεκμήριο κλονισμού του γάμου και άρα της λύσης του. Σίγουρα, χρειάζεται ένας νόμος για την αντιμετώπιση, αλλά χρειάζονται και πολλά άλλα πριν για την πρόληψη του φαινομένου και την κοινωνική του στήριξη, πράγματα τα οποία δεν υπάρχουν ή υπάρχουν πάρα πολύ λίγο. Για παράδειγμα, το νομοσχέδιο δεν θίγει την ουσία του προβλήματος, τις αιτίες που καθιστούν τις γυναίκες κατ’ αρχήν, αλλά στη συνέχεια και τα παιδιά, θύματα της βίαιης ανδρικής συμπεριφοράς μέσα στην οικογένεια.
Εξάλλου, η σαφής τοποθέτηση της Κυβέρνησης στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, ότι δεν έχει σκοπό σε καμία περίπτωση να θίξει ήθη, αξίες και αρχές, όπως αυτές διαμορφώνονται στην ελληνική κοινωνία, δείχνει ότι δεν προτίθεται να συγκρουστεί ούτε καν με νοοτροπίες και αντιλήψεις που παραμένουν κυρίαρχες και θέλουν τον άνδρα σωφρονιστή, «ιδιοκτήτη», θα έλεγα, συζύγου και παιδιών.
Επίσης, πιστεύουμε ότι μόνο υποκριτική μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει τη διαπίστωση της έκθεσης ότι η ενδοοικογενειακή βία είναι η κοινωνική παθογένεια, αφού τόσο ως προς την πρόληψη όσο και ως προς την αντιμετώπιση, προσεγγίζεται κύρια ως ιδιωτική υπόθεση.
Η πρώτη διαπίστωση που κάνουμε εμείς, είναι ότι το θέμα αντιμετωπίζεται μόνο από νομικής πλευράς και το νομοσχέδιο έχει τιμωρητικό, θα έλεγα, χαρακτήρα και όχι χαρακτήρα πρόληψης του φαινομένου και κοινωνικής στήριξης πριν από την εμφάνισή του. Γιατί, βέβαια, εάν δεν εξαλειφθούν οι κοινωνικοί λόγοι της εμφάνισής του, αυτό δεν μπορεί ουσιαστικά να αντιμετωπιστεί.
Είναι εξαιρετικά δύσκολο -και το ξέρουμε όλοι- για μία γυναίκα, εάν δεν υπάρξουν οι κοινωνικοί και οικονομικοί πόροι, αν δεν έχει σταθερή και μόνιμη δουλειά με εισόδημα που θα εξασφαλίζει αξιοπρεπή διαβίωση στην ίδια και τα παιδιά της, δημόσια και δωρεάν κοινωνική ασφάλιση, δωρεάν υγεία και παιδεία, να μπορεί εύκολα, όση και αν είναι η βία που υφίσταται, να διαλύσει ένα γάμο ή να μηνύσει το δράστη. Έτσι το νομοθέτημα, κατά την άποψή μας, παραμένει κενό γράμμα.
Εξάλλου, μία ειδική διάταξη του Ποινικού Κώδικα με αυστηρότερες ποινές για το δράστη δεν μπορεί να οδηγήσει μια γυναίκα στον εισαγγελέα, εάν δεν υπάρχουν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις γι’ αυτό. Το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση του διαζυγίου.
Παρ’ όλα αυτά, η για πρώτη φορά στη χώρα μας αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας ως ιδιαίτερου ποινικού αδικήματος θα αποτελούσε θετική εξέλιξη, αν δεν ακυρώνονταν στην πράξη αυτό το ίδιο το νομοθέτημα και το σύνολο των διατάξεών του.
Κατ’ αρχήν, στο νομοσχέδιο δεν προβλέπονται, παρά και τις σημερινές διορθωτικές προσθήκες, ειδικές διατάξεις γι’ αυτό που χαρακτηρίζεται στην έκθεση «ήσσονος βαρύτητας συμπεριφορές». Αναφέρεται μόνο η διορθωτική κίνηση για τις ελαφρές σωματικές βλάβες, ενώ υπάρχουν πάρα πολλές άλλες περιπτώσεις, όπως η λεκτική βία, για την οποία δεν γίνεται καμία αναφορά, που αυτές αποτελούν τις πλέον συνηθισμένες περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας.
Το πιο σοβαρό, όμως, είναι αυτό που υπάρχει στο τέταρτο κεφάλαιο σε σχέση με την ποινική διαμεσολάβηση, όπου ειλικρινά δημιουργούνται πολλά ερωτηματικά τόσο για την πραγματική πρόθεση της Κυβέρνησης όσο και για την τελική έκβαση των υποθέσεων που θα φθάσουν στη δικαιοσύνη με την υποχρεωτική εισαγωγή της διαδικασίας της «ποινικής διαμεσολάβησης», όπως αυτή εισάγεται. Γι’ αυτό είπαμε αρκετά κατά τη συζήτηση στην επιτροπή. Θέλω, όμως, να τονίσω πως θεωρούμε ότι όλη αυτή η διαδικασία και όπως αυτή εισάγεται, ακυρώνει σε μεγάλο βαθμό τις θετικές πλευρές του νομοσχεδίου.
Επίσης, θεωρούμε ότι δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε στην πολύ σοβαρή πλευρά του νομοσχεδίου που αφορά το ότι την αρωγή των θυμάτων την αναλαμβάνουν εκτός από το κράτος και οι ιδιώτες. Έτσι, την ευθύνη του κράτους να παράσχει κάθε δυνατή βοήθεια και συμπαράσταση στα θύματα, την αναλαμβάνουν οι ιδιώτες μέσω των μη κυβερνητικών οργανώσεων και άλλων φορέων.
Όπως είναι γνωστό, αυτές οι μη κυβερνητικές οργανώσεις -το ξέρετε όλοι και όλες- θα χρηματοδοτηθούν μόνο το 2006 με περίπου 1,1 εκατομμύρια ευρώ και απ’ ό,τι φαίνεται, θα πάρουν το 30% του συνολικού προϋπολογισμού και για τα προηγούμενα χρόνια, περίπου 4.000.000 ευρώ.
Για όλους αυτούς τους λόγους –στα άρθρα θα τοποθετηθούμε σε επόμενη συνεδρίαση- δεν μπορούμε να ψηφίσουμε το νομοσχέδιο στο σύνολό του, ιδιαίτερα γι’ αυτά τα δύο ζητήματα, δηλαδή της ποινικής διαμεσολάβησης και της συμμετοχής των ιδιωτών. Όμως, θα ψηφίσουμε τα άρθρα, με τα οποία συμφωνούμε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε την κ. Νικολαϊδου.
Εισερχόμαστε στον κατάλογο των ομιλητών Βουλευτών και πρώτη έχει το λόγο η κ. Έλενα Κουντουρά.
ΕΛΕΝΑ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας είναι έγκλημα εν κρυπτώ. Είναι το φαινόμενο εκείνο κατά το οποίο κάποιο ή κάποια μέλη της οικογένειας ασκούν βία σε κάποια άλλα μέλη. Τις περισσότερες φορές η βία προέρχεται από το σύζυγο στη σύζυγο, από τα ενήλικα μέλη στα ανήλικα και στη χειρότερη περίπτωση, σε κάποια ανυπεράσπιστα τρίτης ηλικίας άτομα. Με άλλα λόγια, μιλάμε για το φαινόμενο της κακοποίησης των γυναικών και για το φαινόμενο της κακοποίησης των παιδιών και των ηλικιωμένων. Βεβαίως, υπάρχουν περιπτώσεις άσκησης βίας από τη σύζυγο προς το σύζυγο. Όμως, θα έλεγα ότι είναι σπάνιες. Φυσικά, είναι καταδικαστέες.
Η ενδοοικογενειακή βία παίρνει διάφορες μορφές: Από τη σωματική επίθεση, τα κτυπήματα, μέχρι την ψυχολογική κακοποίηση, όπως ο εκφοβισμός, η διαρκής υποτίμηση της προσωπικότητας και ο εξευτελισμός που συμπεριλαμβάνουν και συμπεριφορές, όπως είναι η απομόνωση ενός ατόμου από την οικογένεια και τους φίλους του, η παρακολούθηση και ο περιορισμός των κινήσεών του, καθώς και της πρόσβασής του στην πληροφόρηση ή σε βοήθεια. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις, οι εξάρσεις βίας ορισμένων ανδρών φθάνουν στο σημείο να ξεσπούν σε γυναίκες που βρίσκονται σε προχωρημένη εγκυμοσύνη, με αποτέλεσμα να απειλείται σοβαρά και η υγεία τους, αλλά και η υγεία των εμβρύων. Μορφή κακοποίησης, επίσης, είναι και ο σεξουαλικός βιασμός, που συμβαίνει πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια μέσα, δυστυχώς, στην οικογένεια.
Ας μην ξεχνάμε ότι κάθε χρόνο ένας μεγάλος αριθμός παιδιών, ακόμα και της πιο τρυφερής ηλικίας, πηγαίνουν σε παιδιατρικά νοσοκομεία με ανεξήγητους σωματικούς τραυματισμούς, που θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική και ψυχική υγεία τους και ίσως και την ίδια τους τη ζωή. Πραγματικά -το λέω με πόνο ψυχής- δεν μπορώ να διανοηθώ πώς είναι δυνατόν να βρίσκει κάποιος –και δη γονιός- το θράσος να προκαλεί κακώσεις σ΄ αυτά τα αγγελούδια.
Όταν συζητάμε το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας, μιλάμε για ένα αθέατο έγκλημα, για αθέατη βία, που συμβαίνει συνήθως πίσω από κλειστές πόρτες και κανένας δεν μιλάει. Όμως, οι πόρτες πρέπει να ανοίξουν και το θέμα πρέπει να πάψει να θεωρείται ιδιωτική υπόθεση ή ταμπού. Οι γυναίκες ή τα παιδιά-θύματα έχουν μάθει να κρατούν καλά κρυμμένο το μυστικό αυτό. Όμως, η σιωπή πρέπει να σπάσει και το πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα με κάθε τρόπο.
Το πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο έντονο, γιατί έχει αποδειχθεί ότι τα παιδιά-θύματα που βιώνουν την ενδοοικογενειακή βία, όταν μεγαλώσουν, αναπτύσσουν -και τα ίδια με τη σειρά τους- συμπεριφορές βίαιες και ξεσπούν στις δικές τους συζύγους ή στα δικά τους παιδιά.
Η γυναίκα που ζει το δικό της Γολγοθά και κακοποιείται, νιώθει απομονωμένη, αποξενωμένη, περιθωριοποιημένη. Στις περισσότερες περιπτώσεις έχει πιστέψει πως ευθύνεται η ίδια γι’ αυτήν την κατάσταση, ότι εκείνη είναι η αιτία που δημιουργούνται τα προβλήματα και αυτό, διότι το άτομο που την κακοποιεί, την έχει κάνει να πιστέψει ότι της αξίζει αυτό που παθαίνει.
Τα πράγματα χειροτερεύουν, όταν απευθυνθεί σε κάποιο άλλο άτομο του περιβάλλοντός της, γιατί δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα άτομα αυτά της λένε ότι δεν πρέπει να «χαλάσει» την οικογένειά της για κανένα λόγο. Έχουμε ακούσει πάρα πολλές φορές τη φράση: «Μα, μήπως έφταιξες κι εσύ; Μήπως έβαλες κι εσύ το χεράκι σου και έχει δίκιο που σε χτύπησε; Καλά τώρα, για ένα χαστούκι θα χαλάσεις την οικογένειά σου και θα παρατήσεις τα παιδιά σου; Τι θα πει ο κόσμος;»
Αγαπητοί συνάδελφοι, κάτι τέτοιες ερωτήσεις επιδεινώνουν το πρόβλημα και δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος από τον οποίο το θύμα δεν μπορεί να ξεφύγει. Όπως προκύπτει από έρευνα του Κ.Ε.Θ.Ι. -Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας-, που συμπεράσματά της δημοσιεύτηκαν, το 39,7% των Ελληνίδων έχει πέσει θύμα βίας μέσα στην οικογένεια. Επίσης, το 33% των γυναικών που έχουν υποστεί ενδοοικογενειακή βία, θεωρούν ότι οι ίδιες είναι υπεύθυνες και νιώθουν απομόνωση, ντροπή, φόβο, αισθήματα ενοχής και αποτυχίας.
Αν και η σωματική βία φαίνεται σοβαρότερη, υπάρχει μία συνέχεια ανάμεσα στις ψυχολογικές και σωματικές βιαιότητες που συμβαίνουν στην οικογενειακή εστία. Το 8% των γυναικών είναι θύματα κάποιας ψυχολογικής καταπίεσης, που εκδηλώνεται με αρνήσεις του συζύγου ή του πατέρα να συνομιλούν μαζί τους, με απειλές, με περιφρόνηση και με αστυνομική συμπεριφορά του τύπου: «Σου είχα απαγορεύσει να βλέπεις αυτό. Γιατί το έκανες; Πού ήσουν, όταν σου τηλεφώνησα;» κ.λπ..
Σχετικά με την ενδοοικογενειακή βία και κακοποίηση, δόθηκαν στη δημοσιότητα το Μάιο του 2003 στατιστικά στοιχεία που αφορούν τις γυναίκες που απευθύνθηκαν στα συμβουλευτικά κέντρα της Γενικής Γραμματείας Ισότητας. Σύμφωνα, λοιπόν, μ΄ αυτά, οι έγγαμες είναι το 67% των γυναικών που έπεσαν θύματα οικογενειακής βίας. Από αυτές, το 56% άρχισε να κακοποιείται αμέσως μετά το γάμο.
Είναι πάρα πολλά τα στοιχεία που έχουμε, καθαρά και ενδεικτικά. Πρέπει να δούμε το πρόβλημα στη διάσταση που αυτήν τη στιγμή έχει. Οι γυναίκες που ζητούν βοήθεια από τα Κέντρα Κακοποιημένων Γυναικών, είναι πολύ λιγότερες σε ποσοστό.
Δυστυχώς, σε πολλές περιπτώσεις και παρ’ όλες τις άσχημες συνθήκες που μπορεί να βιώνουν οι γυναίκες, δεν είναι λίγες αυτές που, ενώ εγκατέλειψαν το σύζυγό τους, ξαναγύρισαν λόγω προσωπικών, κοινωνικών, οικονομικών παραγόντων και πόρων. Οι γυναίκες αυτές δεν έχουν δουλειά. Ζουν σε κοινωνικό αποκλεισμό, διότι άφησαν την οικογένειά τους, αναγκάσθηκαν να γυρίσουν πίσω και να υποστούν τις συνέπειες από το σύζυγο, που τώρα πλέον πρέπει να τις τιμωρήσει, γιατί τόλμησαν να σηκώσουν κεφάλι!
Για όλους αυτούς τους λόγους πρέπει, λοιπόν, να μπει ένα τέλος. Οι κακοποιημένες γυναίκες, τα κακοποιημένα παιδιά που έχουν ανάγκη από κατανόηση και περίθαλψη πρέπει να πάψουν πια να αντιμετωπίζονται ρατσιστικά και να πάψουν να τους δημιουργούνται αισθήματα ντροπής και ενοχής, ιδιαίτερα τα παιδιά που δεν έχουν τη δυνατότητα να απευθυνθούν σε κάποιο, να ομολογήσουν, να βγάλουν από μέσα τους αυτόν τον πόνο που έχουν. Η γυναίκα και τα παιδιά πρέπει να πάψουν να γίνονται έρμαια στα χέρια κάποιου που έχει αυξημένη μυϊκή δύναμη και έχει την εντύπωση και το δικαίωμα ότι πρέπει να επιβάλλεται μ΄ αυτόν τον τρόπο.
Υπάρχουν, λοιπόν, μεγάλες ευθύνες και ένα πολύ μεγάλο μερίδιο το έχει και η κοινωνία μας. Όμως, εδώ σήμερα μ΄ αυτό το νομοσχέδιο έχουμε τη δυνατότητα να βάλουμε κάποια πράγματα σε τάξη. Η κοινωνία οφείλει να συμμετέχει ενεργά στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, γιατί έχουμε συνηθίσει να αδιαφορούμε πίσω από τα κλειστά παράθυρα, πράγμα το οποίο δεν μας κάνει πλέον πολύ υπερήφανους.
Αυτό το εν κρυπτώ έγκλημα –δυστυχώς, ο νόμος ήταν ελλιπής μέχρι τώρα, άφηνε ατιμώρητους τους δράστες και η πολιτεία αδυνατούσε να προστατέψει τα θύματα- έρχεται να αντιμετωπιστεί. Σίγουρα, το νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας είναι μια πολύ καλή βάση και πρέπει να προχωρήσουμε, έτσι ώστε το νομοθετικό πλαίσιο να βοηθήσει τον εντοπισμό αυτού του φαινομένου, μέχρι ακόμη και την κοινωνική τους επανένταξη.
Χρειάζεται να βοηθήσουμε όλοι. Να είμαστε ενήμεροι όλοι. Γιατί τώρα, μέσα από αυτό το νομοσχέδιο, δάσκαλοι και καθηγητές έχουν την υποχρέωση να ενημερώνουν, να μην αφήνουν τίποτα να περνάει και να ξεχνιέται. Να θυμηθούμε ότι η ενδοοικογενειακή βία δεν έχει να κάνει με ανθρώπους που πιθανότατα είναι χαμηλού ποιοτικού επιπέδου, αλλά και με ανθρώπους που, δυστυχώς, αντιμετωπίζουν μ΄ αυτόν τον τρόπο τα μέλη της οικογένειάς τους και μπορεί να είναι εξαιρετικά καταξιωμένοι στον επαγγελματικό τους τομέα και χώρο.
Έτσι, λοιπόν, επειδή το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας είναι πάντα επίκαιρο και εξελίσσεται σ΄ ένα κοινωνικό πρόβλημα με μεγάλες διαστάσεις, είμαστε εδώ όλοι, για να στηρίξουμε αυτό το σχέδιο νόμου, γιατί έχει να κάνει με την οικογένειά μας, με τα παιδιά μας, με τη δομή της οικογένειας. Και μην ξεχνάτε ότι η δομή της οικογένειας είναι η δομή της κοινωνίας μας.
Αν θέλουμε ένα καλύτερο αύριο, ένα καλύτερο μέλλον για εμάς και τα παιδιά μας, πρέπει να έχουμε πάνω απ’ όλα ισορροπημένους και ευτυχισμένους ανθρώπους, μέλη μιας αγαπημένης, ζεστής, σωστής οικογένειας, που προστατεύεται από την κοινωνία, από το θεσμικό πλαίσιο, από την πολιτεία. Πάνω απ’ όλα να μπορούμε όλοι να είμαστε περήφανοι, γιατί κάναμε κάτι, έτσι ώστε αυτό το εν κρυπτώ έγκλημα να βγει μπροστά και να πάψει να είναι πίσω από τις κλειστές πόρτες.
Σας ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε την κ. Έλενα Κουντουρά.
Το λόγο έχει ο συνάδελφος κ. Σωκράτης Κοσμίδης.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η βία διακρίνεται για την πολυμορφία και το εύρος της. Στο ένα άκρο υπάρχει η συλλογική βία που ασκείται με πολεμικά μέσα, βία που διαλύει κράτη και έθνη με εκατομμύρια θύματα ή με φαινομενικά ειρηνικά μέσα, όπως η οικονομική αφαίμαξη και η καταδίκη κρατών ή λαών σε οικονομική εξαθλίωση ή δυσπραγία.
Υπάρχει η βία της τρομοκρατίας. Υπάρχει η υπόκωφη βία των Μαζικών Μέσων Ενημέρωσης και η βία της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Ενδημεί και η βία που ασκείται μεταξύ ανθρώπων για διάφορους λόγους.
Παρατηρείται και η βία των ισχυρότερων προς τους ασθενέστερους, η βία των ανδρών στις γυναίκες, η βία των γονέων στα παιδιά. Εξειδικευμένη μορφή βίας ασκείτο κατά κόρον πολύ παλαιότερα σε όλες σχεδόν τις κοινωνίες, όντας αποδεκτή ως κανόνας συμβίωσης. Πρόκειται για την ενδοοικογενειακή βία, η οποία συνιστά φαινόμενο που έχει θεμέλια σε κοινωνικά στερεότυπα, κατάλοιπα ενός όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος, τουλάχιστον για τη χώρα μας. Η κόρη δεν ήταν σαν τον αδελφό. Η βία του πατέρα προς την κόρη ήταν θεμιτή. Τα κορίτσια δεν είχαν δικαίωμα στον έρωτα. Η παρθενία ήταν η καλύτερη προίκα. Η μόρφωση δεν χρειαζόταν στα θηλυκά. Τα εγκλήματα τιμής στην ημερήσια διάταξη. Βέβαια, ακόμη και σήμερα ο πατέρας παραδίδει την κόρη του στο γαμπρό. Η εργασία των γυναικών, γενικευμένη πια, ήταν περίπου αδιανόητη ή εξαιρετική. Η οικονομική εξάρτηση καθήλωνε τη γυναίκα στην ανεκτικότητα και στην υποταγή.
Δεν είναι τυχαίο που η αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, ως εξειδικευμένης μορφής βίας, χρονολογείται εδώ και περίπου τρεις δεκαετίες σε ιδιαίτερα ανεπτυγμένες και ευαισθητοποιημένες κοινωνίες, όπως αυτές των σκανδιναβικών χωρών. Τη σκυτάλη πήραν το Συμβούλιο της Ευρώπης και ο ΟΗΕ αργότερα με συστάσεις προς τα μέλη τους. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες συμμορφώθηκαν και ακολουθεί και η Ελλάδα. Και στις ΗΠΑ, μόλις το 1994 ψηφίστηκε ο νόμος «violence against women act», που κατέστησε την επίθεση κατά των γυναικών ομοσπονδιακό έγκλημα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η θέσπιση κανόνων δικαίου για την αντιμετώπιση του υπαρκτού προβλήματος της ενδοοικογενειακής βίας, έχει μεγάλη σημειολογική και συμβολική αξία και δεν παραγνωρίζω και την ουσιαστική σημασία. Ωστόσο, αναρωτιέμαι και προβληματίζομαι: Ως τώρα η ενδοοικογενειακή βία ήταν απλά ηθικά απαξιωτική και νομικά αδιάφορη πράξη, ώστε να χρήζει ειδικής μεταχείρισης και αντιμετώπισης ή ήταν και είναι πράξη εμπεριεχόμενη στις προβλέψεις του Ποινικού και του Αστικού Κώδικα και απλά συνιστά εξειδίκευση;
Κάπου διάβασα ότι το 1993 η διάσκεψη για τα ανθρώπινα δικαιώματα θεώρησε τη βία κατά των γυναικών ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν αντιλαμβάνομαι τη διάκριση. Δηλαδή, κάθε βία έναντι οποιουδήποτε ανθρώπου δεν συνιστά προσβολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Και πόσο μια πρόβλεψη αυστηρής τιμωρίας της ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να περιορίσει το φαινόμενο, όσο οι κοινωνικές ρίζες δεν θίγονται;
Προσωπικά πιστεύω ότι το φαινόμενο ήδη έχει περιοριστεί, όχι τόσο από τις προβλεπόμενες ήδη κυρώσεις, όσο από τις κοινωνικές εξελίξεις. Η γυναίκα είναι ισότιμη σε μόρφωση, σε οικονομική κατάσταση και σε κοινωνική θέση. Αν βιάζεται πίσω από τις οικογενειακές κουρτίνες, παίρνει το βαλιτσάκι της και φεύγει, μη διστάζοντας να καταγγείλει, εξ ου και τα πολλά διαζύγια.
Η ενδοοικογενειακή βία ολοένα θα περιορίζεται σε κατάλοιπα της εποχής του άνδρα αφέντη και τιμωρού και σε ψυχοπαθολογικά άτομα. Ομιλώ βέβαια για χώρες ανεπτυγμένες πολιτισμικά και θεωρώ τη χώρα μας μια απ’ αυτές. Πιθανώς να σφάλλω βλέποντας το ποτήρι μισογεμάτο.
ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΕΡΕΝΤΙΤΗ: Σφάλλετε.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ: Όσα ανέφερα σχετίζονται βέβαια με την αρχή του νομοσχεδίου. Είμαι διστακτικός σε πρωτοβουλίες όπως η υπό συζήτηση, που θεωρώ εν πολλοίς ότι καλύπτονται από το ισχύον δίκαιο, όπως αυτό ερμηνεύεται και εφαρμόζεται. Το νομοσχέδιο ουσιαστικά συμμορφώνεται σε συστάσεις διεθνών οργανισμών, καθώς και στην απόφαση-πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 15ης Μαρτίου 2001. Αμφισβητώ την ανάγκη ή σκοπιμότητα ιδιαίτερου νομοθετήματος για την αντιμετώπιση της βίας στους κόλπους της οικογένειας. Η βία οπουδήποτε και από οποιουσδήποτε και σε βάρος οιουδήποτε ασκούμενη, ήδη αποδοκιμάζεται και τιμωρείται από το δίκαιο με ευρεία δικαιοδοσία του δικαστή στην επιμέτρηση της ποινής, ανάλογα με το βάρος κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης.
Η επιφύλαξή μου στηρίζεται στην άποψη ότι το δίκαιο δεν πρέπει να διασπάται χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Και εδώ έχουμε διάσπαση του δικαίου. Η ενδοοικογενειακή βία, ως ιδιαίτερη μορφή βίας, θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται με τις κοινές διατάξεις κατά της βίας ως επιβαρυντική περίπτωση με τροποποίηση ή συμπλήρωση των διατάξεων του ποινικού κώδικα και όχι σε ιδιαίτερο νομοθέτημα.
Επιπλέον, μορφή ποινικής διαμεσολάβησης ισχύει εδώ και δεκαετίες. Ο παθών και σήμερα προσφεύγει στον εισαγγελέα, ο οποίος δικαιούται να ασχοληθεί ο ίδιος, αλλά συνήθως με σημείωμά του εντέλλεται το αρμόδιο αστυνομικό τμήμα να καλέσει καταγγέλλοντα και καταγγελλόμενο, επιχειρώντας, όχι πάντοτε ματαίως, τη συμφιλίωση.
Η πολυδαίδαλη ρύθμιση της ποινικής διαμεσολάβησης στο νομοσχέδιο με βρίσκει αντίθετο. Φοβάμαι ότι δεν πρόκειται να αποδώσει καρπούς, πολύ περισσότερο που το κοινωνικό θέμα αντιμετωπίζεται ως ποινικό φαινόμενο και μόνο. Θα προτιμούσα έναν οικογενειακό δικαστή στη θέση του εισαγγελέα και της αστυνομίας.
Επίσης, η αρωγή θυμάτων, όπως προβλέπεται στο άρθρο 21 του νομοσχεδίου, ισχύει ήδη εδώ και χρόνια και δεν αντιλαμβάνομαι γιατί νομοθετείτε εκ νέου. Φοβάμαι ότι κάποιες περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας θα καταστούν δημόσιο θέαμα και κάποιες άλλες αντικείμενο εκβιασμού. Εύχομαι να διαψευστώ. Επιφυλάσσομαι να διατυπώσω σχόλια και παρατηρήσεις επί των άρθρων.
Σήμερα περιορίζομαι σ΄ ένα θέμα και παρακαλώ προσέξτε με. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση κυοφορείται τροποποίηση κανονισμού που ρυθμίζει τη δικαιοδοσία σε διασυνοριακές γαμικές διαφορές. Ο ορισμός της έννοιας των γαμικών διαφορών προϋποθέτει απάντηση στο ερώτημα τι είναι γάμος. Η ερώτηση φαίνεται εκ πρώτης όψεως αφελής ή παράδοξη. Όμως, το ολλανδικό και το βελγικό δίκαιο έχουν εξομοιώσει ήδη για όλες ανεξαιρέτως τις συνέπειες το γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων και ετερόφυλων. Και πώς το έκαναν αυτό; Με μια απλούστατη τροποποίηση του οικείου άρθρου του Αστικού Κώδικα που ορίζει τι είναι γάμος. Στο άρθρο χ΄ του ολλανδικού ή βελγικού Αστικού Κώδικα αναφέρει ότι «γάμος είναι η ένωση ανδρός και γυναικός που τελείται…», σύμφωνα με τον τύπο που προβλέπεται στο οικογενειακό δίκαιο της χώρας έβγαλαν από τη διατύπωση αυτή τις λέξεις «ανδρός και γυναικός» και έτσι αναγνωρίστηκε για όλες τις συνέπειες ο γάμος ομοφυλοφίλων …
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Και το έλεγαν ένωση αυτό;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ: Βεβαίως, για όλες τις συνέπειες, είναι οι κανόνες δικαίου.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Σε λίγο θα είναι υποχρεωτικό.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ: Σκεφθείτε ένα παράδειγμα. Δυο Έλληνες, ή ένας Έλληνας και ένας Ολλανδός, ζουν μόνιμα στην Ολλανδία ή στο Βέλγιο, τελούν γάμο, ο οποίος βεβαίως αναγνωρίζεται εκεί. Κάποια στιγμή μετακομίζουν, μετεγκαθίστανται στην Ελλάδα, ασκείται ανάμεσά τους ενδοοικογενειακή βία ή κάποιος από τους δύο θέλει διαζύγιο. Θα γίνει δεκτό αυτό το ζευγάρι στην ποινική διαμεσολάβηση; Θα ασχοληθεί ελληνικό δικαστήριο επί αγωγής διαζυγίου; Μη σπεύσετε να απαντήσετε «όχι» και να με θυμηθείτε ότι μια τέτοια δίκη θα προκληθεί από κάποιο ακτιβιστικό τέτοιο ζευγάρι για να τεθεί προ των ευθυνών του κάποιο αρμόδιο δικαστήριο και να δούμε τι θα πει.
Ο γενναίος ή μη δικαστής θα επιληφθεί μιας τέτοιας υπόθεσης.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ας ελπίσουμε, κύριε Κοσμίδη, ότι δεν θα …
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ: Διότι το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι αυτή η διάταξη του ολλανδικού δικαίου αντίκειται στην ελληνική δημόσια τάξη. Αλλά είναι ένα θέμα. Περισσότερα στη συζήτηση επί των άρθρων.
Ευχαριστώ.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Θα ιδρύσουμε συνήγορο του ομοφυλόφιλου.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ας ελπίσουμε ότι δεν θα προλάβουμε να ζήσουμε τέτοιες ενώσεις και τέτοια ζευγάρια στην Ελλάδα.
Ευχαριστούμε κ. Κοσμίδη.
Η κ. Ξηροτύρη έχει το λόγο.
ΑΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΤΥΡΗ-ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΑΡΗ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κύριε Υπουργέ, η βία στην οικογένεια είναι μια μορφή του φαινομένου που ορίζεται ως βία λόγω φύλου. Η βία λόγω φύλου είναι εκδήλωση των ιστορικά ανισότιμων σχέσεων εξουσίας ανάμεσα στα δυο φύλα. Στη σχέση αυτή ο άνδρας ασκεί τη βία και η γυναίκα την υφίσταται.
Πρόκειται για κατάφωρη παραβίαση των θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων του γυναικείου φύλου. Η βία παρεμποδίζει την ανάπτυξη της γυναίκας, την κοινωνική της επιβεβαίωση, τον αυτοπροσδιορισμό της. Δρα επομένως εναντίον της ισότητας και γι’ αυτό θεωρείται ως ο υπ’ αριθμόν ένας στρατηγικός αντίπαλος της ισότητας. Η βία εκδηλώνεται στο σπίτι, στην εργασία, στην κοινωνία. Είναι σωματική, σεξουαλική και ψυχολογική. Είναι δομικό στοιχείο του συστήματος, που στηρίζεται στις καπιταλιστικές σχέσεις και στην πατριαρχία.
Η βία, λοιπόν, υπήρχε στο διάβα των αιώνων, όμως μόλις τις τελευταίες δεκαετίες άρχισε να αναγνωρίζεται ως ένα σύνθετο κοινωνικό πρόβλημα με δραματικά αποτελέσματα στη σωματική και ψυχική ακεραιότητα των γυναικών. Η συνύφανση της βίας με το στενό οικογενειακό περιβάλλον, όπου φυσιολογικά επικρατούν σχέσεις αγάπης-στοργής-αλληλοϋποστήριξης, μοιάζει αντιφατική και παράταιρη και για τούτο αυξάνει την απαξία του φαινομένου της οικογενειακής βίας.
Πρόκειται για πράξεις βίας, τις οποίες διενεργεί ο άνδρας «σωφρονιστής» εις βάρος της γυναίκας, αλλά και των παιδιών μέσα στο λεγόμενο οικογενειακό «άσυλο». Η συχνότητα και οι κλίμακες των επικίνδυνων κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας, που άλλοτε επιμελώς καλύπτονταν από το πέπλο της ιδιωτικής ζωής, οδήγησαν την κοινωνία και τους θεσμούς της να παρέμβουν.
Τώρα πλέον όχι μόνο δεν αποθαρρύνεται η πολιτεία να παρέμβει, αλλά ζητείται υιοθέτηση ειδικής πολιτικής. Η πολιτική αυτή πρέπει να περιλαμβάνει νόμο για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, που θα προβλέπει αυστηρές κυρώσεις για τους αυτουργούς και αρωγή στα θύματα.
Η πολιτική κατά της οικογενειακής βίας πρέπει να προβλέπει την ίδρυση δικτύου κέντρων για την αποδοχή και φιλοξενία των θυμάτων και των παιδιών τους, την περίθαλψη και την επανένταξή τους στην κοινωνία, καθώς και μέτρα πρόληψης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης με αξιοποίηση του εκπαιδευτικού συστήματος και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.
Θέλουμε να πούμε ότι η κοινωνία πρέπει να μπολιάζεται με τις αξίες και τις αρχές της ισότητας και της αξιοπρέπειας της ανθρώπινης πραγματικότητας. Και στο επίπεδο των ιδεών πρέπει να καταπολεμάται η αντικειμενοποίηση των γυναικών και η εμπορευματοποίηση των κοινωνικών σχέσεων.
Όσο κερδίζει η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, όσο οι σχέσεις των φύλων γίνονται περισσότερο ισόρροπες, τόσο η βία, που προϋποθέτει σχέσεις ιεραρχίας των φύλων, θα συρρικνώνεται. Υπήρχε πάγιο αίτημα του φεμινιστικού κινήματος και της χώρας μας τις τελευταίες δεκαετίες να γίνει νόμος που να τιμωρεί τις πράξεις βίας στην οικογένεια.
Το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα, όπως αναλύσαμε και στην επιτροπή με τον Κοινοβουλευτικό μας Εκπρόσωπο κ. Κουβέλη, δεν ικανοποιεί τις απαιτήσεις του Συνασπισμού, αφού δεν αναφέρεται στην ουσία του φαινομένου. Δεν περιλαμβάνει κοινωνικά μέτρα, δεν ιδρύει νέους θεσμούς, ενώ ενσωματώνει έναν καινοφανή θεσμό, την ποινική διαμεσολάβηση για τα πλημμελήματα, ένα θεσμό που είναι αμφίβολης συνταγματικότητας και αποτελεσματικότητας, αν δεν συνιστά κιόλας ένα τρόπο μη τιμωρίας των αυτουργών της βίας.
Με το νομοσχέδιο, λοιπόν, δεν αντιμετωπίζεται το μείζον θέμα που είναι η πρόληψη. Δεν ιδρύονται, όπως είπα, ειδικοί θεσμοί που απαιτούνται για τη λύση του προβλήματος, όπως αυτό ακριβώς εμφανίζεται στη κοινωνία. Αν θα έβλεπε κανείς το νομοσχέδιο, θα μπορούσε να διερωτηθεί το εξής: Εκτός από τη διαμεσολάβηση, τι άλλο έχει αυτό το νομοσχέδιο;
Θα μπορούσε παραδείγματος χάρη να συμπληρωθεί ο προηγούμενος νόμος ή το ποινικό μας οπλοστάσιο. Όμως εμείς, η κοινωνία, δεν ζητάμε αυτό. Ζητάμε πολύ περισσότερα. Δεν ζητάμε με διατάξεις, όπως είναι η ποινική διαμεσολάβηση, να δημιουργήσουμε μια αντίστροφη κατάσταση αντί να λύσουμε το πρόβλημα.
Για το θέμα αυτό, επειδή εμείς έχουμε κάποιες διαφορές σχετικά με το θέμα των αναφορών που γίνονται στον ιδεολογικό χαρακτήρα -στο ότι δεν τονίζεται ότι η γυναίκα είναι το θύμα, στο ότι δεν υπάρχουν τα θέματα πρόληψης κ.λπ.- θα μπορούσαμε επί της αρχής να συμφωνήσουμε. Όμως το θέμα της ποινικής διαμεσολάβησης είναι το κυρίαρχο για εμάς και γι’ αυτό θα προσπαθήσουμε να σας πείσουμε και επί των άρθρων. Επίσης έχουμε προτείνει κάποιες διορθώσεις, από τις οποίες έχετε δεχθεί μερικές, αλλά θα προσπαθήσουμε να γίνουν περισσότερες.
Εκείνο που πρέπει να γίνει, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι η μάχη που πρέπει να δώσουμε όλοι στην κοινωνία για να δημιουργηθούν όλοι αυτοί οι θεσμοί, όλα αυτά τα κέντρα υποστήριξης, ούτως ώστε αυτά τα φαινόμενα, που είναι σε βάρος των γυναικών και των μικρών παιδιών, να μπορέσουν να εκλείψουν από την κοινωνία μας, από τη μικρή μας χώρα, την Ελλάδα, που έχει τέτοια φαινόμενα και δεν επιτρέπεται να έχει, στο βαθμό που εμφανίζονται ιδίως τα τελευταία χρόνια.
Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε την κ. Ξηροτύρη.
Το λόγο έχει ο συνάδελφος κ. Χρύσης.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΧΡΥΣΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αναμφισβήτητα το παρόν νομοσχέδιο έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο νομοθετικό έλλειμμα και να προσαρμόσει αρκετές διατάξεις του αστικού, ποινικού και δικονομικού δικαίου στις σύγχρονες κοινωνικές αντιλήψεις σχετικά με το θεσμό της οικογένειας.
Το νομοσχέδιο αυτό τολμά, με διακριτικό τρόπο, να υπεισέλθει στο οικογενειακό περιβάλλον, χωρίς παραβίαση των συνταγματικών διατάξεων. Ασφαλώς η οικογένεια με κανένα τρόπο δεν μπορεί να μετατραπεί σε κύκλο ασυλίας προσώπων, όπου θα δεσπόζει η ατιμωρησία της καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Προστατεύονται, η γυναίκα, τα παιδιά και τα συνοικούντα με την οικογένεια πρόσωπα. Δεν οδηγούνται οι γυναίκες σε απόγνωση. Τίθεται κάποιος φραγμός στις συμπεριφορές που οδηγούν τα παιδιά σε κατάθλιψη και ενίοτε σε αυτοκτονία. Περιορίζεται η αναπαραγωγή τέτοιων αξιόποινων πράξεων εντός του οικογενειακού περιβάλλοντος, όπου η κοινωνία σταδιακά με την ανοχή της οδηγείτο σε υποβάθμιση.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η ενδοοικογενειακή βία καλύπτεται πολλές φορές από το νόμο της σιωπής και προσβάλλει ευθέως τις αρχές της ελευθερίας, της αυτοδιάθεσης του ατόμου και της αξιοπρέπειάς του, προκαλώντας τραυματικές ψυχικές καταστάσεις, όχι μόνο στο θύμα, αλλά και στα συνοικούντα με αυτό πρόσωπα. Συνήθως το φαινόμενο αυτό με διάφορες μορφές βίας εκδηλώνεται σε βάρος των γυναικών, κατά παράβαση της αρχής της ισότητας των δύο φύλων, που προβλέπεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του Συντάγματος, χωρίς όμως να αποκλείεται και το αντίθετο.
Με το παρόν νομοσχέδιο διευρύνεται ο κύκλος των προσώπων προστασίας, πέραν των κοινών τέκνων και στα παιδιά του ενός μόνο γονέα και στα εξ υιοθεσίας τέκνα, στους υπερηλίκους, στα άτομα με ειδικές ανάγκες, στους συγγενείς μέχρι τετάρτου βαθμού, εφόσον συνοικούν με την οικογένεια, στους ανήμπορους και σε πρόσωπα τα οποία χρήζουν προστασίας και ιδιαίτερης μέριμνας.
Τοιουτοτρόπως η ενδοοικογενειακή βία δεν αποτελεί πια ιδιωτική υπόθεση, αλλά αγγίζει την κοινωνική ευαισθησία όλων μας, η οποία οφείλει να εκδηλώνεται όπου παρατηρούνται τέτοια νοσηρά φαινόμενα που προσβάλλουν τον πολιτισμό και τις ανθρώπινες αξίες.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με το πρώτο κεφάλαιο που αναφέρεται στις γενικές διατάξεις καθορίζεται η ενδοοικογενειακή βία ως η τέλεση αξιόποινης πράξης σε βάρος μέλους της οικογένειας, σύμφωνα με τα άρθρα 6,7,8, και 9 του νομοσχεδίου, τα οποία αναφέρονται αντίστοιχα στην ενδοοικογενειακή παράνομη βία και απειλή, στο βιασμό και κατάχρηση σε ασέλγεια και στην ενδοοικογενειακή προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας, καθώς επίσης και στα άρθρα 299 και 311 του Αστικού Κώδικα που αναφέρονται αντίστοιχα στην ανθρωποκτονία και τη βαριά σωματική βλάβη.
Στο δεύτερο κεφάλαιο και ειδικότερα δια του άρθρου 3 του νομοσχεδίου, προστίθεται ως ισχυρός κλονισμός του γάμου η άσκηση από τον εναγόμενο ενδοοικογενειακής βίας, τροποποιουμένου του άρθρου 1439 του Αστικού Κώδικα.
Στο τρίτο κεφάλαιο του νομοσχεδίου, στα άρθρα 6,7,8 και 9 που προαναφέραμε προβλέπονται και κατά περίπτωση ποινές από φυλάκιση μέχρι κάθειρξη, όταν συντρέχουν ιδιαίτερες επιβαρυντικές περιστάσεις.
Επίσης με φυλάκιση τριών μηνών, μέχρι τριών ετών τιμωρείται, σύμφωνα με το άρθρο 10, όποιος σε υπόθεση ενδοοικογενειακής βίας απειλεί μάρτυρα ή μέλος της οικογένειάς του ή ασκεί βία εναντίον του ή τον δωροδοκεί, με σκοπό την παρακώλυση της απονομής της δικαιοσύνης.
Σημαντική καινοτομία στο κεφάλαιο Δ΄ εισάγεται με την ποινική διαμεσολάβηση του εισαγγελέα ποινικής δίωξης στα πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας. Η εισαγωγή της υπόθεσης στη διαδικασία διαμεσολάβησης προϋποθέτει ανεπιφύλακτη δήλωση του προσώπου στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, στην οποία δήλωση συμπεριλαμβάνονται τα παρακάτω, σε έκθεση που συντάσσεται κατά τα άρθρα 148 και επόμενα του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Ειδικότερα σ’ αυτή την έκθεση περιλαμβάνονται:
Πρώτον, η υπόσχεση ότι δεν θα επαναληφθεί στο μέλλον οποιαδήποτε πράξη ενδοοικογενειακής βίας από το δράστη.
Δεύτερον, η παρακολούθηση ειδικού συμβουλευτικού-θεραπευτικού προγράμματος σε δημόσιο φορέα.
Και τρίτον, η αποκατάσταση των συνεπειών που προκλήθηκαν από την πράξη του δράστη, καθώς και η καταβολή εύλογης αποζημίωσης στον παθόντα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων μπορεί να απομακρυνθεί επίσης ο καθ’ ου από την οικογενειακή κατοικία, να επιβληθεί η μετοίκησή του, να απαγορευτεί να προσεγγίσει τους χώρους κατοικίας και εργασίας του αιτούντος, καθώς και τα εκπαιδευτήρια των παιδιών και ξενώνες φιλοξενίας. Αυτό μπορεί να γίνει τώρα, σύμφωνα με την προσθήκη στο άρθρο 735 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, που έγινε στο Κεφάλαιο Ε με τον τίτλο «Δικονομικές Διατάξεις», με το άρθρο 15 του νομοσχεδίου.
Στο αμέσως επόμενο άρθρο η έναρξη παραγραφής των αξιοποίνων πράξεων, που τελέστηκαν σύμφωνα με τα άρθρα 6, 7 και 9 του νομοσχεδίου, αρχίζει από την ημέρα ενηλικίωσης του παιδιού.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δείγματα υψηλής κοινωνικής ευαισθησίας είναι τα άρθρα που περιλαμβάνονται στο έκτο Κεφάλαιο που επιγράφεται με τον τίτλο «Αρωγή των θυμάτων». Καθιερώνεται ως υποχρέωση και καθήκον η ηθική και υλική συμπαράσταση των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας από νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, που εποπτεύονται από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Στο νομοσχέδιο υπάρχει ειδική πρόβλεψη, σύμφωνα με την οποία το ευεργέτημα πενίας επεκτείνεται και στα άτομα-θύματα ενδοοικογενειακής βίας που αδυνατούν να καταβάλουν τις απαιτούμενες δικαστικές δαπάνες.
Τέλος, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο εκπαιδευτικός, πέραν του παιδαγωγικού και εκπαιδευτικού του έργου, έχει καθήκον να ενημερώνει το διευθυντή της σχολικής μονάδας για οποιοδήποτε έγκλημα ενδοοικογενειακής βίας πληροφορείται ή διαπιστώνει ότι διεπράχθη εις βάρος μαθητών. Στη συνέχεια, ο διευθυντής αμελλητί το ανακοινώνει στον αρμόδιο Εισαγγελέα ή στην πλησιέστερη Αστυνομική Αρχή για την κίνηση της ποινικής διαδικασίας. Την υποχρέωση αυτή έχουν και οι εκπαιδευτικοί και οι διευθυντές ιδιωτικών σχολείων, καθώς και οι υπεύθυνοι των πάσης φύσεως Μονάδων Προσχολικής Αγωγής.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για να μην γίνεται αποσπασματική συμπλήρωση των διαφόρων Κωδίκων με διατάξεις που αφορούν την ενδοοικογενειακή βία κατετέθη το παρόν νομοσχέδιο, το οποίο με ιδιαίτερη δομή και ενιαία ρύθμιση καλύπτει ποικίλα νομοθετικά κενά.
Με την πεποίθηση ότι το νομοσχέδιο προάγει και αναβαθμίζει το δικαιικό μας σύστημα, υπερψηφίζω επί της αρχής το νομοσχέδιο, το οποίο προστατεύει τον οικογενειακό θεσμό που αποτελεί τον πυρήνα μιας υγιούς κοινωνίας και τον προστατεύει μάλιστα με διατάξεις που θέτουν φραγμό στην ενδοοικογενειακή βία.
Ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε τον κ. Χρύση.
Το λόγο έχει η συνάδελφος κ. Αγγελική Γκερέκου.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΓΚΕΡΕΚΟΥ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κύριε Υπουργέ, η σημερινή συζήτηση για το νομοσχέδιο σχετικά με την ενδοοικογενειακή βία είναι αναμφισβήτητα ιδιαίτερα σημαντική. Και αυτό γιατί το συγκεκριμένο πρόβλημα είναι εξαιρετικά σημαντικό, δύσκολο και πολυεπίπεδο. Είναι ένα νομοσχέδιο που το περιμέναμε. Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το 2000, επί κυβερνήσεως ΠΑ.ΣΟ.Κ., είχε συσταθεί διυπουργική επιτροπή για το θέμα, η οποία το 2002 κατήρτισε σχέδιο νόμου για την πρόβλεψη και την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, ένα νομοθέτημα τριάντα τεσσάρων άρθρων, το οποίο θα πρέπει να πω ότι στη βασική του φιλοσοφία ήταν σε πάρα πολύ σωστή κατεύθυνση. Σήμερα, όμως, είμαστε εδώ για να συζητήσουμε αυτό το σημαντικό νομοσχέδιο και είναι ένα πολύ θετικό βήμα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ξεκινώντας από τη λογική που παράγει το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας θα ήθελα εξαρχής να πω ότι, παρά το γεγονός ότι το 80% με 90% των θυμάτων είναι γυναίκες, δεν θεωρώ ότι είναι αποκλειστικά ένα πρόβλημα φύλων και, αν μπούμε σε μια τέτοια συζήτηση, φοβάμαι ότι θα χάσουμε την ουσία του θέματος. Πιστεύω ότι ο ορισμός του ως «ενδοοικογενειακή βία» και «βία μεταξύ συνοικούντων προσώπων» καλύπτει πληρέστερα το εύρος όλων των πιθανών περιπτώσεων. Έγινε μία προσπάθεια με την προσθήκη που τέθηκε από τον κύριο Υπουργό, όμως νομίζω ότι χρειάζεται μεγαλύτερη σαφήνεια.
Είναι βέβαια αλήθεια, γενικά, ότι ολόκληρο το πρόβλημα της νομοθετικής ρύθμισης του θέματος της ενδοοικογενειακής βίας είναι σε μεγάλο βαθμό ένα πρόβλημα ορίων και ορισμών. Με τον τρόπο όμως, με τον οποίον επιλέγει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο να ορίσει την ενδοοικογενειακή βία, δεν ρυθμίζει με επάρκεια και τόλμη, θα έλεγα, κάποιες εξαιρετικά σοβαρές μορφές βίας, όπως η επαναλαμβανόμενη λεκτική βία, η ψυχολογική βία και η επαναλαμβανόμενη ελαφρά σωματική βία. Βέβαια και εδώ υπάρχει μια προσθήκη που είναι προς θετική κατεύθυνση, αλλά και εδώ θα πρέπει να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους και όχι απλά να διευρύνουμε τα όρια.
Αν ο βασικός στόχος του νομοσχεδίου, όπως άλλωστε αναφέρεται και στην αιτιολογική έκθεση, είναι το να προστατεύσει το οικογενειακό περιβάλλον, τότε είναι προφανές ότι οι ελλείψεις αυτές είναι κρίσιμης σημασίας, γιατί τα συγκεκριμένα είδη βίας είναι σε θέση να δημιουργήσουν το ίδιο και ίσως ακόμη νοσηρότερο περιβάλλον απ’ αυτό που δημιουργούν τα είδη βίας που περιλαμβάνονται στον ορισμό που ήδη έχετε επιλέξει.
Θεωρώ, όμως, ότι η καρδιά των προβλημάτων του συγκεκριμένου νομοσχεδίου βρίσκεται στην εισαγωγή του θεσμού της ποινικής διαμεσολάβησης. Πρόκειται για μεταφορά ενός θεσμού που εδώ και χρόνια λειτουργεί σχετικά ικανοποιητικά σε περιβάλλοντα αγγλοσαξονικού δικαίου, αν δεν απατώμαι. Έχω όμως την αίσθηση ότι ο τρόπος με τον οποίον επιχειρείται να εισαχθεί εδώ ο συγκεκριμένος θεσμός αποδεικνύει, επιτρέψτε μου να πω, μια εκτός τόπου και χρόνου αίσθηση του νομοθέτη ως προς την ελληνική πραγματικότητα.
Πρώτα απ’ όλα, η συγκεκριμένη διάταξη ελέγχεται για τη συνταγματικότητά της. Εξοπλίζει τον εισαγγελέα με ιδιαίτερα κρίσιμες και αποφασιστικές αρμοδιότητες, οι οποίες ανήκουν στη δικαιοδοσία των δικαστηρίων, δίνοντάς του το δικαίωμα να οδηγήσει σε παραγραφή αδικήματα προτού αυτά εκδικαστούν στο ακροατήριο. Τη λογική του να ισχύει κάτι τέτοιο για τις περιπτώσεις πρώτης ανήλικης παραβατικότητας, όπου είναι θεμιτή απολύτως η δεύτερη ευκαιρία, την κατανοώ απολύτως. Όμως αδυνατώ να καταλάβω τη μεταφορά της λογικής αυτής στο δράστη εγκλήματος ενδοοικογενειακής βίας, ενός εγκλήματος για το οποίο όλες σχεδόν οι έρευνες αποδεικνύουν ότι είναι επαναλαμβανόμενο και σιωπηλό. Για να μην αναφερθούμε βέβαια και στο γεγονός ότι ο δράστης μπορεί ουσιαστικά να μείνει ατιμώρητος, με βάση το λόγο τιμής που υποχρεούται να δώσει. Και σας ερωτώ πολύ απλά: Ποια γυναίκα θα είναι αυτή που θα βρει το θάρρος να καταγγείλει έναν πραγματικά βίαιο σύζυγο, όταν ξέρει ότι αυτός μπορεί κάλλιστα να επιστρέψει στο σπίτι ατιμώρητος και να συνεχίζει το «έργο» του, έχοντας απλά και μόνο δώσει το λόγο της τιμής του;
Τα περίεργα, όμως, συνεχίζονται και ως προς τη ρύθμιση ότι ο δράστης αντιμετωπίζεται ως ο έχων το πρόβλημα και όχι τόσο το θύμα. Σαφώς και έχει πρόβλημα ο δράστης και σαφώς πρέπει να υποχρεούται σε παρακολούθηση ψυχολογικών συνεδριών. Θα πρέπει όμως να έχουμε όλοι υπόψη μας ότι οι σχετικές συνεδρίες όταν παρακολουθούνται και από τους δυο εμπλεκομένους και όχι μόνο από τον ένα, δηλαδή από το δράστη, έχουν σαφώς πολύ υψηλότερη αποτελεσματικότητα. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι τα συμβάντα ενδοοικογενειακής βίας δεν είναι προσωπικά προβλήματα. Είναι οικογενειακής φύσεως προβλήματα, αφορούν όλη την οικογένεια.
Προσθέτω επιγραμματικά άλλα δύο προβλήματα ως προς το θέμα της ποινικής διαμεσολάβησης. Πρώτον, στο διάστημα της τριετίας που προβλέπεται μέχρι την παραγραφή της πράξης καμία υπηρεσία και κανένας φορέας δεν παρακολουθεί ενδοοικογενειακά την κατάσταση. Επαφιόμαστε στο εάν θα βρει το κουράγιο το θύμα να ξανακαταγγείλει το δράστη για δεύτερη φορά και αποδεχόμαστε προφανώς το ρίσκο ή του να είναι αργά ή το να μην υπάρξει δεύτερη φορά, γιατί απλά το θύμα μπορεί ακόμα και να μην ζει.
Δεύτερον, γνωρίζοντας το φόρτο εργασίας και γνωρίζοντας ήδη καλύτερα από μένα, κύριε Υπουργέ, το πώς οι εισαγγελείς υπερβαίνουν εαυτούς για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, πιστεύετε πραγματικά ότι θα έχουν το χρόνο και τη δυνατότητα να ασχοληθούν με τις συγκεκριμένες υποθέσεις, με την αρμόζουσα προσοχή και επιμέλεια που επιβάλλεται; Για να μην πω ότι επιφορτίζουμε τους ανθρώπους αυτούς με το καθήκον να χειριστούν προβλήματα για τα οποία δεν έχουν τις εξειδικευμένες γνώσεις. Όσο και αν συνεπικουρούνται από ειδικούς, αυτό δεν αρκεί, όταν εκείνοι θα έχουν τον πρώτο και τελικό λόγο. Οφείλω πάντως να πω ότι στο συγκεκριμένο θέμα θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η πρόταση, η οποία προέκυψε στις ειδικές συνεδριάσεις της Επιτροπής Ισότητας και Ανθρώπινων Δικαιωμάτων της Βουλής, σχετικά με τα δικαιώματα παιδιών και εφήβων: Ενεργοποίηση και παροχή ουσιαστικών και αποκλειστικών αρμοδιοτήτων στους οικογενειακούς δικαστές, οι οποίοι -θεωρητικά τουλάχιστον- υπάρχουν στα Πρωτοδικεία κάθε νομού.
(Στο σημείο αυτό την προεδρική έδρα καταλαμβάνει ο Γ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΡΑΓΑΚΗΣ)
Ας γίνει πρώτα αυτό και μετά μπορούμε να συζητήσουμε για οτιδήποτε άλλο. Στην παρούσα φάση όμως πιστεύω ότι το θέμα της ποινικής διαμεσολάβησης πρέπει να αφαιρεθεί από το συγκεκριμένο νομοσχέδιο γιατί τα προβλήματα που συνδέονται με τη διάταξη αυτή εμφανίζονται να είναι τόσα πολλά που, αν θέλετε, αφαιρούν και αδικούν εν τέλει το σύνολο της προσπάθειας της συγκεκριμένης νομοθετικής πρωτοβουλίας.
Τέλος, θεωρώ απολύτως απαραίτητο να αναφερθώ σ΄ ένα θέμα που κατά τη γνώμη μου είναι πολύ κρίσιμο. Δυστυχώς πολλές φορές με τον ένα ή με τον άλλον τρόπο οι εμπλεκόμενοι σ’ αυτά τα τόσο δραματικά θέματα είναι παιδιά και κατά συνέπεια η μαρτυρία τους είναι κρίσιμη στη δικαστική διαδικασία. Πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει ρητή πρόβλεψη και όχι κατά βούληση, αν θέλετε, του δικαστή για δυνατότητα κατάθεσης ανηλίκων μαρτύρων εκτός δικαστικής αίθουσας και με τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων. Το έχει προτείνει άλλωστε και ο Συνήγορος του Παιδιού, πολλά κράτη στην Ευρώπη το εφαρμόζουν και αν δεν κάνω λάθος, όπως έχω πληροφορηθεί, παρόμοιο μέτρο πρόσφατα εισήγαγε και η Κύπρος.
Κλείνοντας, αγαπητοί συνάδελφοι, θα ήθελα να κάνω την εξής παρατήρηση: Ενώ το συγκεκριμένο νομοσχέδιο παρέχει σχετικά πλήρεις διατάξεις για το θέμα της καταστολής της ενδοοικογενειακής βίας, για το θέμα της πρόληψης αλλά και της προστασίας των θυμάτων παρουσιάζει μεγάλα κενά. Αυτά τα δύο θέματα, δηλαδή το πριν και το μετά, στην πράξη μοιάζουν σχεδόν σαν να μην αφορούν το συγκεκριμένο νομοθέτη και τα αναφέρει με τόσο επιφανειακό τρόπο που θα έλεγε κανείς ότι θέλει να βγάλει την υποχρέωση.
Εκεί όμως πραγματικά νομίζω ότι βρίσκεται το «κλειδί» της όλης υπόθεσης. Ευαισθητοποίηση, εντατική ενημέρωση και ένταξη σχετικών θεμάτων στην εκπαιδευτική διαδικασία με στόχο να αλλάξουμε τη συλλογική νοοτροπία στο μέλλον και κατάλληλες υποδομές τόσο από θεσμούς και φορείς όσο και από στελέχη, ώστε να δημιουργήσουμε το απαραίτητο «δίχτυ» ασφαλείας για τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας. Αυτά δεν είναι θέματα δευτερεύουσας σημασίας, αλλά θέματα απόλυτης ουσίας κι εκεί πιστεύω ότι υπάρχει ακόμα πολύ μεγάλο και σοβαρό κενό.
Ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε την κυρία συνάδελφο.
Το λόγο έχει ο κ. Ιωαννίδης.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητούμε ένα σπουδαίο νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης το οποίο έχει σαν στόχο –και νομίζω πως όλοι συμφωνούμε σ’ αυτό- την αυστηρή αντιμετώπιση φαινομένων βίας, που τελούνται εντός των οικογενειακών τειχών και που για πολλούς και διαφορετικούς λόγους έμεναν όχι μόνο ατιμώρητα και ανομολόγητα, αλλά γίνονταν ανεκτά και από τα ίδια τα θύματα.
Ευτυχώς το παρόν σχέδιο νόμου έρχεται να καταπολεμήσει με σαφήνεια και αυστηρότητα τη βία μέσα στην οικογένεια, αντιμετωπίζοντας το φαινόμενο αυτό σαν μία κοινωνική παθογένεια όπως ακριβώς είναι και όχι σαν μία ιδιωτική υπόθεση όπου δικαιούμαστε να κωφεύουμε ή να κλείνουμε τα μάτια, ιδιαίτερα όταν έρευνες δείχνουν πως σχεδόν μία στις τρεις ελληνικές οικογένειες έχει κλονιστεί από βίαιη συμπεριφορά κατά συστηματικό τρόπο σε βάρος κυρίως και συνήθως γυναικών, παιδιών, αλλά και ανήμπορων ηλικιωμένων.
Άρα, λοιπόν, η πολιτεία οφείλει να θωρακίσει περαιτέρω το θεσμό της οικογένειας οριοθετώντας ένα ασφαλές και υγιές περιβάλλον για τα παιδιά και διασφαλίζοντας τα ατομικά δικαιώματα και την προσωπική αξιοπρέπεια των μελών της. Πρόκειται για ένα νομοθέτημα που προχωρά σε κρίσιμες μεταρρυθμιστικές τομές επιφέροντας αυστηρότερες ποινές, ενώ ταυτόχρονα θέτει και προβλέπει συγκεκριμένες διαδικασίες για την προστασία, τη στήριξη και τη συμπαράσταση στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
Θα ήθελα να αναφερθώ εν τάχει σε ορισμένες απ’ αυτές τις πρωτοποριακές, θα έλεγα, προβλέψει